________________
શું ત્યાગ કરવા જેવું છે, શું ગ્રહણ કરવા જેવું છે કે શું જાણવા જેવું છે, એ બધાને બંધ કરાવનારુ જ્ઞાન તે જ સમ્યગૂ જ્ઞાન છે. આવું જ્ઞાન જ આત્માને આત્મરતિવાન બનાવે છે. તે સિવાયનું સઘળું જ્ઞાન એ એકડા વિનાના મીંડા જેવું છે, ચંદ્ર વગરની રજની જેવું છે, તાર વગરની વણ જેવું છે, જળ વિનાના સરેવર જેવું છે, મૂર્તિ વગરના મંદિર જેવું છે.
ટૂંકમાં, જે સમય, જે શક્તિ અને જે બુદ્ધિ, આત્માના જ્ઞાનાદિ ગુણેના વિકાસમાં સાર્થક થાય છે, તે જ સાચી જ્ઞાનસાધના છે.
(૬) શમાષ્ટક:
શમ એ જ્ઞાનનું કાર્ય છે, તેથી અમને જ્ઞાનાષ્ટક પછી કહેવામાં આવ્યું છે. જ્ઞાન જ્યારે વિક૯૫ના વિષયથી પર બની શુદ્ધ સ્વભાવનું આલંબન કરે છે, ત્યારે તેને શમ કહેવામાં આવે છે. શમ એ જ્ઞાનની પરિપક્વ અવસ્થા છે.
સમભાવ એ આતમસ્વભાવ છે. ચંદન અને સુવાસ વચ્ચે જે અભેદ છે તે જ અભેદ, આત્મા અને સમતાભાવ વચ્ચે છે. વિકપના વિષપાનથી સમભાવનું શરીર શ્યામ પડી જાય છે.
શમમાં શમવાની વાત છે. આત્મામાં રમવાની વાત છે. આત્મરમણુતા ટકાવવામાં સમભાવનું જતન છે. એટલે જે વિચાર, વાણી અને વર્તનથી આત્મા સાથેને સ્નેહ દઢ થત
