________________
૧૬૧
ઘટાવીને મુનિની નિયતાનું વર્ણન કરે છે કે જ્ઞાનદષ્ટિરૂપ મેરલી જે મનરૂપ વનમાં વિચરે તે ભયરૂપી સ મુનિના જ્ઞાનાનંદરૂપી ચંદનવૃક્ષને વીટી શકે નહિ. અર્થાત્ જેવા મનમંદિરમાં આત્મજ્ઞાનને પ્રકાશ પ્રગટે છે તેને ભયરૂપી અંધકાર નાશ પામે છે.
હવે આત્મજ્ઞાનરૂપ બખ્તર કર્મ સામેના યુદ્ધમાં મુનિને નિર્ભય બનાવે છે તે કહે છે – कृतमाहात्रवैफल्य, ज्ञानवर्म बिभर्ति यः । क्व भीस्तस्य क्व वा भङ्गः, कर्मसङ्गरकेलिषु ॥६॥
અર્થ : મોહના શસ્ત્રોને નિષ્ફળ કરનાર જ્ઞાનરૂપ બતરને જે ધારણ કરે છે, તે મહામુનિને કર્મ સાથેની યુદ્ધ ક્રીડામાં ભય પણ કયાં અને હાર પણ કયાં? અર્થાત્ તે નિર્ભયતાથી વિજયને મેળવે છે. | ભાવાર્થ : આત્મજ્ઞાન એક એવું ચમત્કારી બખ્તર છે કે તેને ધારણ કરનારને મેહનાં (રાગ-દ્વેષાદિ કેઈ) શસ્ત્રો લાગતાં નથી, બધાં નિષ્ફળ બને છે. તેથી આત્મજ્ઞાન માં રમણતાવાળે મુનિ નિર્ભયપણે કર્મયુદ્ધમાં રમત માત્રમાં (વિના પ્રયાસે) વિજય વરે છે.
સિંહના બચ્ચાને પિતાના સત્વનું ભાન ન હોય ત્યારે એક વૃક્ષના પાંદડાના અવાજથી પણ ગભરાય છે અને પોતે જ્ઞા. સા. ૧૧
