________________
૮
મનરૂપી બાળક આત્મારૂપી માતાની ગેાદમાં જ નિર્ભય રહી શકે છે. મનના પિતા પરમાત્મા છે. આત્મારૂપી માતાની મમતા તેને પિતારૂપી પરમાત્માના પ્રેમને પાત્ર બનાવે છે. અહાર ગમે તેટલુ ફરવા છતાં કેાઈ જીવને સાચી વિશ્રાંતિ મળતી નથી, પણ સરવાળે થાક જ વધે છે.
સુખ બહાર નથી પણુ આત્મામાં જ છે. મહુાર સુખ હાવાની ભ્રમણા જીવને અદર આત્મામાં સ્થિર થવા દેતી નથી. ખરા રસ અને કસ આત્મામાં છે, એવી દૃઢ પ્રતીતિ થયા પછી ઉપયોગ આત્મામાં રહે છે એટલે કમના અધ થતા નથી પણ નિશ થાય છે.
આત્મમગ્ન પુરુષને
કત્વાભિમાન હતુ` નથી પણુ
સાક્ષીભાવ હાય છે.
સ` દ્રવ્યે સ્વસ્ત્ર પરિણામના કર્તા છે. માટી વગેરે દ્રવ્યે પાતે ઘટાદરૂપે પરિણમે છે, તેમાં તત્ત્વ દૃષ્ટિએ કુંભાર વગેરે તે સાક્ષીમાત્ર છે, તેથી તે કેમ અભિમાન રાખે કે અમે ઘટાદિ પદાર્થના કર્તા છીએ ? સાક્ષીભાવે વતા પુરુષને પુર્નંગલના ગમે તેવા પણ ખેલ લેશ પણુ વિસ્મયને પમાડતા નથી, માટે તેની આત્મમગ્નતા અખંડ રહે છે. આત્મમગ્ન પુરુષની આંખેામાંથી કરુણા સતત રીતે વહેતી હૈાય છે. વાણીમાં ઉપશમ ભાવરૂપી અમૃત હૈાય છે. મેરુ ડોલે પણ પાતે ન ડોલે એવા આત્મમગ્ન પુરુષા ત્રણે ભુવનને વંદનીય બને છે.