________________
૧૧
તેથી સમ્યક્ત્વ એ જ મૌન (મુનિપણુ) મને મૌન (મુનિ) તે સમ્યક્ત્વ જ છે, એમ સિદ્ધ થયુ.
અથવા એવ’ભૂત નયના મતે કાર્ય-કારણના ભેદ નથી, જે કારણ તે જ કાયરૂપ બને છે, અહીં સમ્યક્ત્વ એ સુનિધમ નુ મોતનુ કારણ છે, તેથી પણ સમ્યક્ત્વ એ જ મૌન અને મૌન તે સમ્યક્ત્વ જ છે, એમાં ભિન્નતા નથી. નિશ્ચયથી આત્મા અને ગુણાનો અભેદ છે, તેને જણાવતાં કહે છે કે—
आत्माऽऽत्मन्येव यच्छुद्धं, जानात्यात्मानमात्मना । सेयं रत्नत्रये ज्ञप्तिरुच्याचारैकता मुनेः ||२||
રા
અથ : આત્મા આત્મામાં જ આત્મા વડે જે શુદ્ધ આત્માને જાણે છે, તે આ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર રૂપ ત્રણ રત્નામાં જ્ઞાન, શ્રદ્ધા અને આચારની એકતા મુનિને હાય છે.
ભાવાર્થ : સાતા હોવાથી નિશ્ચયનયના મતે આત્મા પેાતે કર્યાં છે, શુદ્ધ આત્માને જાણે છે માટે કમ પણ પાતે જ છે, જ્ઞાનગુણુરૂપ પેાતાના સ્વરૂપ દ્વારા જાણે છે માટે કરણ પણ પાતે જ છે અને પેાતાનામાં (તે ગુહ્યુસ્વરૂપ આત્માને) જાણે છે માટે અધિકરણ-આધાર પણ પાતે જ છે. એમ મુનિનું આ પ્રકારનું આત્મજ્ઞાન તે જ્ઞાન, દન અને ચારિત્ર ત્રણની એકવરૂપ છે, કારણ કે જાણવાની ક્રિયામાં શુદ્ધ આત્મખાધ તે જ્ઞાન છે, મેધથી થતા આત્મસ્વરૂપને નિર્ધાર
