________________
૨૧૨ કહેવાય છે. આ અનુષ્ઠાન ચરમાવર્તાકાળમાં હોય છે. અહીં એ યાદ રાખવું કે-ગ્રન્થકાર પરમષિએ તદહેતુ અનુષ્ઠાન ચરમાવર્તામાં હોય છે. એટલું જ કહ્યું છે. આથી સમજી શકાય છે કે શરમાવર્તામાં તદહેતુ અનુષ્ઠાન જ હોય અને વિષાનુષ્ઠાન કે ગરાનુષ્ઠન ન હોય આવું ગ્રન્થકારે જણાવ્યું નથી. નિયાણાને શ્રી જિનેશ્વરદેએ નિષેધ કર્યો છે. એવું જણાવીને ગ્રન્થકાર પરમર્ષિએ ચરમાવતમાં પણ વિષાનુષ્ઠાન અને ગરાનુષ્ઠાન માન્યા છે. ગરમાવર્તમાં વિષાદિ અનુષ્ઠાનેને ન માનીએ અને એ અનુષ્ઠાને અચરમાવર્તામાં જ માનીએ તે શ્રી જિનેશ્વર દેવે એ નિયાણને નિષેધ કર્યો ન હોત. કારણ કે એ બે અનુષ્ઠાનોને ચરમાવર્તવત્ત જીવોને સંભવ ન હોય તે તેને નિષેધ કર વ્યર્થ છે. અને અચરમાવર્તવત્ત છે તે ઉપદેશના અધિકારી જ નથી. આથી સુજ્ઞજને સમજી શકે છે કે અચરમાવર્ત વત્તી જેને વિષાનુષ્ઠાન અને ગરાનુષ્ઠાન એ બે જ અનુષ્ઠાન હોય છે. જ્યારેચરમાવત્ત કાળમાં તે પાંચે અનુષ્કાને સંભવિત છે. માત્ર ચરમાવ
વતી ના વિષાનુષ્ઠાન અને ગરાનુષ્ઠાન, અચરમાવર્તાવતી જીવેના એ અનુષ્ઠાન કર્મ બંધનની અપેક્ષાએ ભિન્ન છે.
નિયાણુ, વિષાનુષ્ઠાન અને ગરાનુષ્ઠાનનું પ્રયોજક છે. લિષ્ટકર્મબંધનું કારણ, સંસારને અનુબંધી અને મેક્ષાભિલાષથી રહિત એ, મેટી ઋદ્ધિના ભેગની તીવ્ર આસકિતને જે અધ્યવસાય તેને નિયાણું કહેવાય છે. આથી
