________________
અધ્યાત્મતત્ત્વાલેાક.
[ બીજું
રાગના વિલય થતે દ્રેષ પણ સ્વત: વિલીન થઇ જાય છે. રાગ અને દ્વેષ એ એ ગાઢ સહચર છે. દ્વેષ કરતાં રાગ અતિદારૂણ છે, આત્માને સંતાપવામાં દ્વેષ કરતાં રાગ અધિક જોરદાર છે. સસારરૂપ મહેલના એ એ મુખ્ય થાંભલા છે, એ તેના ક્ષય કરવાથીજ પહ્માત્મા બની શાય છે. અતએવ શ્વરમાં રાગ-દ્વેષને અભાવ હાવાનું સુતરાં સિદ્ધ થાય છે.
'देवस्य वीतरागतां साधयति
तस्मात् स देवः खलु वीतरागः प्रियोऽप्रियो वा नहि तस्य कश्चित् । annfgaanssaronfa ana aziz aâşayı ga: e917 ?||20||
That God is therefore devoid of evil passions. He has no likes and dislikes. Passions &c., conceal Reality. How can one swayed by them be called omniscient? ( 17 )
Notes:-Nature of Godhood-It is sometimes supposed that Jainism is an atheistic creed; but this is a notion born of ignorance. Jainism postulates the existence of God just as the Sankhya or the Adwaita philosophy does and it is no more atheistic than either of them is. The word God is used in a variety of senses; and they may be explained as under.
(1) Man-like personal Creator.
(2) Creative logos, an all pervading and unmanifest Essence. This is supposed to unfold itself in the form of Universe, or the world is supposed to be simply a mode of its unfoldment.
(3) Supreme Will, or Imagination, which by its mere volitional act brings into being all this Universe and can withdraw it within Itself.
246
