________________
વિશદાર્થ સહિત–લોક ૧૬ ભાવ
[ ૬૭ ] માત-પિતાને બધુ રૂપે, સર્વ જીવ સંસારે હોય, દ્વેષ ભાવના વિણ આ જગમાં સબળ શત્રુ છે નહિં કેય. ૧
(મૈત્રી) જિહુવા ડાહી થઈને ગુણનાં ગુણનું પ્રેમે કરજે ગાન, અન્ય કીર્તિને સાંભળવાને સજજ થજે હે! બન્ને કાન પ્રૌઢ લક્ષમી બીજાની નિરખી નેત્રે તુમ નવ ધરજે રેષ, પ્રમોદ ભાવના ભાવિત થાશે તે મુજને તુમથી સંતોષ. ૨
(પ્રમોદ) જન્મ જરા મૃત્યુનાં દુઃખ અહોનિશ સહેતું વિશ્વ જણાય; તન ધન વનિતા વ્યાધિની ચિન્તામાં સારો જન્મ ગમાય; શ્રી વીતરાગ વચન પ્રવહણનો આશ્રય જે જનથી કરાય, તે દુખસાગર પાર જઈને મુક્તિપુરીમાં સૌખ્ય પમાય. ૩
(કરુણ) કર્મતણે અનુસારે જીવે સારા નરસા કાર્ય કરાય, રાગ-દ્વેષ સ્તુતિ નિન્દા કરવી તેથી તે નવ યુક્ત ગણાય; બળાત્કારથી ધર્મપ્રેમ વીતરાગ પ્રભુથી પણ શું થાય, ઉદાસીનતા અમૃતરસનાં પાન થકી ભવભ્રાન્તિ જાય. ૪
(માધ્ય) જગના જીવ માત્ર પાપ ન કરે, કેઈપણ જીવ ત્રાસભય-પરિતાપ કે દુઃખ ન પામે અને સઘળું જગત આ * मा कार्षीत् कोऽपि पापानि, मा च भूत् कोऽपि दुःखितः। मुख्यतां जगदप्येषा, मतिमैत्री निगद्यते ।।
