________________
૨૧૬ શક્તી નથી. સજજન પુરૂષે સદાય સ્વકર્તવ્ય કર્મમાં સાવધાન હોય છે, તેથી તેમને દુર્જન લેકેને કંઈ ડર નથી. તેમનામાં તે અપૂર્વ અપૂર્વ જાગૃતિથી ઉલટું નવનવું ચૈતન્યબલ રેડાતું જાય છે. સજજનેનું દિલ દુઃખાવાનું જે કંઈ પણ સબળ કારણ હોય તે તે એ છે કે દુર્જને નિષ્કારણ પિતાના આત્માને મલીન કરીને દુરંત દુર્ગતિગામી થાય છે. સજજન અને દુર્જનને સાચે અને સ્નેહ સરખાવવાને શ્રીપાળકુમાર અને ધવલ શેઠનું દષ્ટાંત પ્રસિદ્ધ છે.
૧૧૪. સજજન સ્નેહ મજીઠી રંગ, સર્વકાળ જે રહત અભંગ–જ્યારે દુર્જનને સ્નેહ પતંગના રંગ જે ફિક્કો કારમે અને કૃત્રિમ છે, ત્યારે સજજનને સ્નેહ ળ મજીઠના રંગ જે ઉમદા, અવિહડ અને અકૃત્રિમ એટલે સ્વાભાવિક છે. તેથી તે ગમે તેવા સમવિષમ સંગમાં ગમે તેવી કસોટીના વખતે પણ બદલાતું નથી, તેમ ફિક્કા પડતું નથી. સજજન પુરૂષને સ્નેહસમાગમ ગંગાના પ્રવાહ જે પવિત્ર છે, તેમની દષ્ટિ અમૃતમય હેય છે, તેમની વાણી મધુર હોય છે, તેથી તે ગ્ય જીને અનેકધા ઉપકારક થાય છે. અત્યંત અયોગ્ય જનનું હિત સાધી ન શકાય તેમાં સજજનેને લેશ માત્ર દોષ નથી. કેમકે તેમની દષ્ટિ તે સહુનું હિત કરવા - ણીજ વળેલી હોય છે, પણ તેવા જ પિતાના દુર્ભાગ્યથી સજ્જનેના લાભને મેળવી શકતા નથી. જ્યારે ઝળહળતે સૂર્ય દશે દિશાઓને દીપાવી જગત માત્રનું સમીહિત સાધે છે, ત્યારે ઘુવડની આંખ મીચાય છે, વર્ષમાં જ્યારે બધાં વૃક્ષે નવપલ્લવ થઈ રહે છે ત્યારે જવાસો સૂકાઈ જાય છે, વસંત ઋતુમાં જ્યારે
