Gunsthan Kramaroh

SR No.: 022194
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhavyasundarvijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
Publication Year: 2015
Total Pages: 240
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 99

[ ૭૮]
-
૦
-
છે શ્રીગુસ્થાનમાર
(શ્નો. ૩૨)
– ___ व्याख्या-'तस्मात्' पूर्वोक्तहेतुकारणात् साधुस्तावत् 'प्राप्तदोषनिकृन्तनं' दैवसिकाद्यासेवितातिचारच्छेदनं 'आवश्यकैः' सामायिकादिभिरेव 'कुर्यात्' करोतु, 'यावदप्रमत्तगुणाश्रितं' अप्रमत्तगुणस्थानसाध्यं 'सद्ध्यान' निरालम्बध्यानं 'नाप्नोति' नासादयतीत्यर्थः । तथा प्रमत्तगुणस्थानस्थो जीवः प्रत्याख्यानकबन्धव्यवच्छेदात् ६३ त्रिषष्टेर्बन्धकः, तथा तिर्यग्गतितिर्यगायुर्नीचैर्गोत्रोद्योतप्रत्याख्यानरूपाष्टप्रकृत्युदयव्यवच्छेदादाहारकद्वयोदयाच्चैकाशीतेर्वेदयिता, अष्टत्रिंशदधिकशतसत्ताको भवति ॥३१॥
છે રૂતિ પ્રમુખસ્થાનવં પષ્ટમ ..
-- ગુણતીર્થ વિવેચન : દુષ્પાપ એવાં નિરાલંબન ધ્યાનને મેળવી લેવાની ઘેલી ભાવનાએ પડાવશ્યક વગેરેને છોડવામાં બહુ મોટું નુકશાન છે, એ પૂર્વે બતાવેલા કારણે જ પ્રમત્તસંયત નામના છદ્દે ગુણઠાણે રહેલો સાધુ, જ્યાં સુધી અપ્રમત્તગુણઠાણે જ મેળવી શકાય તેવાં નિરાલંબનધ્યાનરૂપ શ્રેષ્ઠ ધ્યાનને ન પામે, ત્યાં સુધી (૧) સામાયિક, (૨) ચતુર્વિશતિસ્તવ વગેરે પડાવશ્યકો દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલા દોષોનો ક્ષય કરે..
તાત્પર્ય એ કે, (૧) દિવસે આસેવન કરેલા અતિચારો, એ જ રીતે (૨) રાત્રે, (૩) પંદર દિવસે, (૪) ચાર મહિને (૫) વરસે આસેવન કરેલા અતિચારો....એ તમામ અતિચારોના માધ્યમે જીવનમાં જે દોષો લાગ્યા, તે બધા દોષોને સામાયિક-પ્રતિક્રમણ વગેરેના માધ્યમે દૂર કરે... અને આ રીતે અતિચારશુદ્ધ નિર્મલ જીવન બનાવે... (આ વાત વર્તમાન તીર્થને લઈને સમજવાની)
હવે પ્રમત્તસંયતગુણઠાણે રહેલા જીવને કેટલા કર્મોનો બંધ-ઉદય-સત્તા હોય, તે બતાવવા ગ્રંથકારશ્રી કહે છે –
* પ્રમત્તસંયતગુણઠાણે બંધ-ઉદય-સત્તા - બંધ : દેશવિરત ગુણઠાણે બંધપ્રાયોગ્ય ૬૭ પ્રકૃતિમાંથી, પ્રત્યાખ્યાનાવરણ ચાર કષાયોનો બંધવિચ્છેદ થવાથી, એ સિવાયની બાકીની ૬૩ પ્રકૃતિઓનો બંધ છકે ગુણઠાણે રહેલો જીવ કરે...
ઉદયઃ દેશવિરત ગુણઠાણે ઉદયપ્રાયોગ્ય ૮૭ પ્રકૃતિમાંથી, (૧) તિર્યંચગતિ, (૨) તિર્યંચાયુષ્ય, (૩) નીચગોત્ર, (૪) ઉદ્યોત, અને (૫-૮) પ્રત્યાખ્યાનાવરણ ચાર કષાય - આ ૮ પ્રકૃતિઓનો ઉદયવિચ્છેદ થવાથી ૭૯ પ્રકૃતિઓ; અને તેમાં ઉદય પામનારી આહારકદ્ધિકરૂપ બે પ્રકૃતિનો પ્રક્ષેપ કરવાથી, છટ્ટે ગુણઠાણે રહેલો જીવ ૮૧ પ્રકૃતિના ઉદયવાળો હોય છે.