________________
K
(હ્તો. ૧૬-૧૭) * गुर्जरविवेचनादिसमलङ्कृतः
***
मोहायोगिकेवलिरूपेषु गुणस्थानकेषु वर्त्तमानो म्रियते, तथा तेष्वेकादशसु मरणगुणस्थानकेषु मिथ्यात्वसासादनाविरतसम्यग्दृष्टिलक्षणानि त्रीणि गुणस्थानकानि जीवेन सह परभवमप्यनुयान्ति, न चापराण्यष्टौ गुणस्थानानि यदाह
""मीसे खीणे सजोगे, न मरइ अवरेसु मरइगारससु । અવિયમિ∞વુડાસમાં, પરભવમળુનંતિ નો અક ||" ॥૬॥ अथ बद्धायुषो मिश्रस्थस्य मृतिं गतिं चाऽऽह
सम्यग्मिथ्यात्वयोर्मध्ये, ह्यायुर्येनार्जितं पुरा ।
म्रियते तेन भावेन, गतिं याति तदाश्रिताम् ॥१७॥ ગુણતીર્થ
-
-
-
-
વળી કયા ગુણઠાણાઓ મૃત્યુ પામીને પરભવમાં સાથે લઈ જવાય, એ વૃત્તિકારશ્રી બતાવે છે – (૧) મિથ્યાત્વ, (૨) સાસ્વાદન, અને (૩) અવિરતસમ્યગ્દષ્ટિ નામના ત્રણ ગુણઠાણા જીવની સાથે પરભવમાં પણ આવે છે... અને એ સિવાયના બાકીના આઠ ગુણઠાણા પરભવમાં સાથે આવતા નથી. (આમ મરણપ્રાયોગ્ય અગ્યાર ગુણઠાણામાંથી પણ ત્રણ જ ગુણઠાણા પરભવમાં લઈ જઈ શકાય છે, બાકીના ગુણઠાણા વિરતિપ્રાયોગ્ય છે. વિરતિ પરભવમાં ન લઈ જઈ શકાતી હોવાથી, વિરતિપ્રાયોગ્ય એ ગુણઠાણા પણ પરભવમાં ન લઈ જઈ શકાય...) અને અગ્યાર સિવાય બાકીના ત્રણ ગુણઠાણે તો મરણ જ ન થતું હોવાથી, એ તો પરભવમાં ન જ લઈ જઈ શકાય...
આ વિશે કહ્યું છે કે
“(૧) મિશ્રગુણઠાણે, (૨) ક્ષીણમોહગુણઠાણે, અને (૩) સયોગીગુણઠાણે જીવ મરતો નથી અને એ સિવાયના બીજા અગ્યાર ગુણઠાણે જીવ મૃત્યુ પામે છે... (અને એ અગ્યારમાં પણ) અવિરતસમ્યક્ત્વ, મિથ્યાત્વ અને સાસ્વાદન આ ત્રણ ગુણઠાણા પરભવમાં પણ આવે છે, બાકીના આઠ ગુણઠાણા પરભવમાં આવતા નથી.”
[૨૧]
-
—
छायासन्मित्रम्
(13) મિત્રે ક્ષીને સયોગિનિ, ન પ્રિયતે અપરેષુ પ્રિયતે વિશસુ । अविरतिमिथ्यात्वद्विकसम्यक्त्वं, परभवमनुयाति न अष्टौ ॥१॥
હવે પૂર્વે જેણે પરભવપ્રાયોગ્ય આયુષ્ય બાંધી દીધું છે, એ જીવ મિશ્રગુણઠાણે રહ્યો હોય તો પછી તેનું મૃત્યુ કેવી રીતે થાય ? અને કઈ ગતિમાં એ જાય ? એ બતાવવા ગ્રંથકારશ્રી કહે છે
