________________
---૦
-
[ ૨૬ ]
- શ્રીરાજસ્થાનમારોદ: (સ્સો. શરૂ૬) -
इत्युद्धृतो गुणस्थानरत्नराशिः श्रुतार्णवात् ।
पूर्वर्षिसूक्तिनावैव, रत्नशेखरसूरिभिः ||१३६॥ व्याख्या-'इति' पूर्वोक्तप्रकारेण 'उद्धृतः' प्रकटीकृतः कर्मतापन्नो 'गुणस्थानरत्नराशिः' गुणस्थानान्येव रत्नानि गुणस्थानरत्नानि तेषां राशिर्गुणस्थानरत्नराशिः, कस्मात् ? 'श्रुतार्णवाद्' आगमरत्नाकरात्, कयैव कृत्वा ? 'पूर्वर्षिसूक्तिनावैव' पूर्वर्षीणां सूक्तिः - शोभनोक्तिः पद्यरचना सैव नौस्तया पूर्वर्षिसूक्तिनावैव कृत्वा, न त्वात्मकृतैः श्लोकः, प्रायः पूर्वर्षिरचितैरेवेत्यर्थः, कैरुद्धृतः ? – 'रत्नशेखरसूरिभिः' बृहद्गच्छीयश्रीवज्रसेनसूरिशिष्यैः श्रीहेमतिलकसूरिपट्टप्रतिष्ठितैः श्रीरत्नशेखरसूरिभिः स्वपरोपकाराय प्रकरणरूपतया પ્રદિત રૂત્યર્થઃ રૂદ્દા
રૂત્તિ શ્રીગુસ્થાનમારોહવૃત્તિઃ | – ગુણતીર્થ
– પ્રાચીન શાસ્ત્રોમાંથી પ્રસ્તુત પ્રકરણનો સમુદ્ધાર - શ્લોકાર્થ આ પ્રમાણે શ્રીરત્નશેખરસૂરિજીએ શ્રુતરૂપી સમુદ્રમાંથી પૂર્વ-ઋષિઓની સૂક્તિરૂપી નૌકા દ્વારા, આ ગુણસ્થાનરૂપી રત્નરાશિનો ઉદ્ધાર કર્યો છે. (૧૩૬)
વિવેચન : આમ પૂર્વોક્ત પ્રકારે ગ્રંથના વિષયરૂપે બનેલો ગુણસ્થાનકરૂપી રત્નોનો ઢગલો, આગમરૂપી સમુદ્રમાંથી ગ્રંથકારશ્રી દ્વારા ઉદ્ધાર કરાયો.
ઉદ્ધાર-રીતિઃ પ્રશ્ન : કઈ રીતે ઉદ્ધાર કરાયો ?
ઉત્તરઃ પૂર્વકાલીન ઋષિઓની સૂક્તિરૂપી=સુંદર વચનરૂપી શ્લોકાત્મક પદ્યરચનારૂપી નાવડીઓ દ્વારા જ, આગમસમુદ્રમાંથી ગુણસ્થાનરૂપી રત્નનો ઢગલો નીકાળાવાયો છે. એટલે આ ગ્રંથસર્જન મેં પોતે બનાવેલા શ્લોકો દ્વારા નહીં, પણ મોટાભાગે પૂર્વત્રઋષિઓ દ્વારા રચાયેલા શ્લોકો દ્વારા થયું છે. (અર્થાત્ પૂર્વકાલીન ઋષિઓ દ્વારા રચિત શ્લોકોનો સંગ્રહ કરી આ ગ્રંથ બનાવાયો છે... આ હકીકત જણાવવા દ્વારા ગ્રંથકારશ્રીની કૃતજ્ઞતા અને સરળતા સહજ દેખાઈ આવે છે...)
ઉદ્ધાર કરનાર પ્રશ્નઃ કોણે આ ગ્રંથનો ઉદ્ધાર કર્યો ? ઉત્તર : બૃગચ્છીય શ્રી વજસેનસૂરીશ્વરજીના શિષ્ય શ્રી હેમતિલકસૂરીશ્વરજીની પાટે
