________________
જૂઠ, છ આંતરશત્રુઓનો વ્યાપ, સાત વ્યસનો, રાજ્યને આશ્રયીને રહેલા આ ૨૧ ચોરો જાણવા.
રાજા प्रतिज्ञा प्रत्ययः प्रज्ञा, प्रतापश्च प्रसन्नता। प्रभा प्रसिद्धिर्यत्रैवं, प्रकाराः सप्त स प्रभुः ॥३४१॥
જ્યાં પ્રતિજ્ઞા, પ્રતીતિ (વિશ્વાસ), પ્રજ્ઞા (બુદ્ધિ), પ્રતાપ, પ્રસન્નતા, પ્રભા અને પ્રસિદ્ધિ - આ સાત “પ્ર હોય તે પ્રભુ છે, તે રાજા છે.
प्रिया यस्य कुमुद्वत्यो, यस्य दोषोदये रुचिः। कलङ्कितश्च यो राजा, साधुचक्रहितो न सः ॥३४२॥
જેને ખરાબ સ્ત્રીઓ (અન્યઅર્થમાં કુમુદિની = કમલિની) પ્રિય છે, જેને દોષના (અન્ય અર્થમાં રાત્રિના) ઉદયમાં રસ છે અને જે કલંકિત છે તે રાજા (અન્ય અર્થમાં ચન્દ્ર) સારા લોકોને (અન્ય અર્થમાં સુંદર ચક્રવાકોને) હિતકારી નથી.
તા-માન-ક્ષમા-શ9િ - mfમ: વાઈ ગૃપ ! वशीकरोति यस्तस्यावश्यमैश्वर्यमेधते ॥३४३।।
જે રાજા દાન, માન, શક્તિ અને યુક્તિવડે પોતાના પરિવારને વશ કરે છે, તેનું ઐશ્વર્ય અવશ્ય વધે છે.
પ્રધાન प्रयुज्यते हितं राज्ञे, धार्यते धीचतुष्टयम्। नश्यन्ते व्यसना येन, प्रधानः सोऽभिधीयते ॥३४४॥
૮૦
