________________
અનવસરે રાખેલી લજ્જા, પુરુષોને ધર્મ, કામ અને અર્થની હાનિમાટે થાય છે અને અવસરોચિત લજ્જા સર્વ કાર્યોની સિદ્ધિમાટે થાય છે.
અવસર
यथा स्वकाले सफला, शीततापाम्बुमारुताः । वेलायां निर्मितः श्रीमान्, धर्मोऽयं सफलस्तथा ॥ २५० ॥ જેમ પોતાના સમયે શીત-તાપ-પાણી અને પવન સફળ થાય છે; તેમ અવસરે કરેલો શ્રીધર્મ ફળદાયક બનેછે. मज्जनं भोजनं यानं, स्थानं शयनमासनम् । जल्पनं मौनमादानं, दानं कालोचितं मतम् ॥२५१ ॥ ન્હાવું, ખાવું, જવું, રહેવું, સુવું, બેસવું, બોલવું, મૌન રાખવું, લેવું અને આપવું આદિ કાળને ઉચિત હોય તે યોગ્ય
ગણાય.
पठनं गुणनं स्वामि- सेवनं द्रविणार्जनम् ।
कर्षणं वर्षणं क्रीडा, व्रीडा स्यात्समये श्रिये ॥२५२ ॥
ભણવું, ગણવું, સ્વામીની સેવા કરવી, ધન કમાવું, ખેડવું, વરસવું, રમત અને લજ્જા વગેરે સમયાનુસાર કરેલું લાભમાટે થાય છે.
बभारावसरं ज्ञात्वा, विश्वरूपोऽपि केशवः ।
मात्स्यं रूपमतो धीमान्, समयोचितमाचरेत् ॥ २५३ ॥ વિવિધ રૂપવાળા હોવા છતાં કૃષ્ણે યોગ્ય સમય જાણીને મત્સ્યના રૂપને ધારણ કર્યું, તેમ બુદ્ધિશાળીએ સમયને ઉચિત આચરણ કરવું જોઈએ.
૫૯
