________________
૩૪૯ કે, “આ મારા પિતાજી અને મારું કુટુંબ છે. ગણીનીએ પણ ઉચિત નીતિથી તેમના તરફ દૃષ્ટિ કરી અને પૂછવાના અનુસાર ધર્મ પણ કહ્યો. તેમણે કયા પ્રશ્નો કર્યા અને તેના જે ઉત્તરો આપ્યા તે, આ પ્રમાણે જાણવા –
(સોમા અને સાધ્વીજીનાં પ્રશ્નોત્તરો) સોમાના સ્વજનો-લોકોમાં રૂઢ અનેકભેટવાળાધર્મમાં ધર્મ કયો? ગણિની - ત્રસ અને સ્થાવર જીવોની વિધિપૂર્વક દયા કરવી, તે ધર્મ. સોમા-ત્રણે ભુવનમાં પ્રિયસમાગમ આદિ સુખોમાંસુખ કોને કહેવાય ?
ગણિની - તાવ, કુષ્ટરોગ, ક્ષયરોગ-(કેન્સર)આદિ વ્યાધિનો દેહમાં અસંભવ છે. અર્થાત્ રોગ હોય પછી ધન, કુટુંબ, સ્ત્રીઆદિનું સુખ ગણાય નહિ.
સોમા - આ બોલવું, ભોજન આપવું, વસ્ત્ર-દાન વગેરેમાં કયો સ્નેહ થાય ? ગણિની-જે પરસ્પર અતિનિપુણ પણે સર્વ કાર્યોમાં કોઈને ન છેતરવા. તે સોમા - ઘણા શાસ્ત્રોના અભ્યાસમાં લોકમાં પાંડિત્ય કોનું કહેવાય ? ગણિની - અલ્પશ્રુતથી પણ જેને કાર્યમાં નિશ્ચય થાય,તે પંડિત કહેવાય. સોમા-ગ્રહ, રાજા, નારીવર્ગ વગેરેના ચરિત્રોમાં કોનું ચરિત્ર જાણવું દુષ્કર ?
ગણિની - અતિવિષમ એવા દૈવ-વિધિની ગતિ-ચરિત્ર જાણવું મુશ્કેલ છે. કારણ કે, ન કરવાનું કરે અને કરવાનું ન કરે કે ઉલટું કરે, તેની કાર્યગતિ કોઈ વિચિત્ર છે.
સોમા - સૌભાગ્ય, વૈભવ, આભૂષણ સુંદર ભોજન વગેરે વસ્તુઓમાં શ્રેષ્ઠ કોણ ? ગણિની - જે તારાઓ સમાન ઉજ્જવલ ગુણોનો લોકોમાં પ્રકાશ થવો.
સોમા – બંધવ આદિ સ્વાભાવિક સ્નેહીઓ અને કરેલી સગાઈઓ રૂપ વેવાઈવર્ગ તે લોકોમાં સુખેથી ગ્રહણ કરી શકાય કોણ ?
ગણિની-આચારરૂપ ધનવાળાલોકો સહેલાઈથી મનાવી-સમજાવી શકાય છે. સોમા-મંત્ર, હાથી, કોપેલો સર્પ વગેરેમાં અહિં દુઃખે ગ્રહણ કરી શકાય તેવો કોણ ? ગણિની-ઘણી વખત પ્રિયકરવા છતાં પણ આ દુર્જનલોક દુઃખેથી વશકરી શકાય છે. સોમા- આર્યા ! સજ્જન લોકો અવિદ્યા કોને કહે છે, તે મને કહો. ગણિની - મનુષ્યોના મનમાં જે સર્વ ગુણોને બાળી નાખનાર દાવાગ્નિ-સમાન અહંકાર. સોમ-કાર્ય કરવા ઉદ્યત થયેલા પુરુષોમાં અહિં સાધ્ય કોને કહેવાય,તે કહો. ગણિની-સુપ્રશસ્ત શાસ્ત્રોમાં કહેલા વિનીતોના સૂત્ર અર્થો, તે સાધ્ય કહેવાય.' સોમા - કઈ લક્ષ્મી આ અને આવતા ભવમાં ભવ્યોને સુંદર પરિણામ લાવનારી થાય? ગણિની - વૈભવ હોય કે ન હોય, તો પણ જે સંતોષ કરવો, તે સોમા-સ્થાવર જંગમ
