________________
૨૪૦
ઉપદેશપદ-અનુવાદ બ્રહ્મચર્યવ્રતને વહન કરતો રહેતો હતો. પૂર્વના પરિચયવાળા કોઈ દેવતોની તે આરાધના કરતો હતો, એટલેત્રીજા દિવસે પ્રભાત-સમયે પોતાનું સ્વરૂપ પ્રગટ કરતો તે દેવતા દિવ્ય વસ્ત્રોને ધારણ કરતો, રત્નાભૂષણનાં કિરણોથી દિશાચકોને પ્રકાશિત કરતો, શનિ અને મંગળ સહિત જાણે ચંદ્ર હોય, તેવા ચલાયમાન મનોહર કુંડલવાળા, દેદીપ્યમાન વિશાળ મુગુટવાળા, જાણે મસ્તક ઉપર સૂર્ય ધારણ કરેલ હિમાલય ન હોય તેવા, જાનુ સુધી લટકતી દિવ્ય પુષ્પોની વનમાળાથી શોભતા તે દેવે પ્રેમપૂર્વક કહ્યું કે, “શા માટે મને યાદ કર્યો ' તો અભયકુમારે પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે, “મારી નાની માતાને આવા પ્રકારનો દોહલો થયો છે, તો તેની ઇચ્છા જેવી રીતે પૂર્ણ થાય, તેમ તમે જલ્દી કરો.” તે વાતનો સ્વીકાર કરી કહ્યું કે, “તેમ થશે” તરત જ સજ્જડ મેઘમાળાઓ વિકર્વી, સમગ્ર વર્ષાની શોભા બતાવીને તેના દોહલાને સન્માનિત કર્યો અને જેવો આવ્યો હતો, તેવો દેવ પાછો ગયો. દેવીએ કંઈક નવ માસ અધિક થયા, ત્યાર પછી જે વ્યાધિ, વિયોગ વગેરેથી રહિત હતી, ત્યારે સર્વે અંગે વિરાજમાન એવા પુત્રને જન્મ આપ્યો. ત્યારે ગ્રહો ઉચ્ચ સ્થાનમાં રહેલા હતા. વાયરો, ધૂળ શાંત થયા હતા. સર્વે દિશાઓ અને આકાશ તદ્દન સ્વચ્છ હતાં. તે વખતે વધામણાંઓ થવા લાગ્યાં ઉદારતા પૂર્વક સમગ્ર નગરલોકને પુષ્કલ દાન આપ્યું, વાજિંત્રોના સમૂહ વાગવા લાગ્યા, કર માફ કરવામાં આવ્યા, કોઈના ઘરમાં ભટોનો પ્રવેશ બંધ કર્યો, દંડો માફ કર્યા, કુદડો છોડી દીધા, સર્વ નગર મુક્તાફલના સાથિયાઓથી શોભાયમાન બની ગયું. દશ દિવસો પૂરા થયા, એટલે સગાસ્નેહીઓને સંબંધીઓને આમંત્રણ આપી તેમનું સન્માન કર્યું. તે પુત્રનું માતા પિતાએ “મેઘકુમાર' એવું નામ સ્થાપન કર્યું. (૫૦)
ચલાવવું, રમાડવું ઇત્યાદિક હજારો મહોત્સવથી લાલન-પાલન કરાતો, પર્વતમાં રહેલા ચંપકવૃક્ષની જેમ દેહશોભાથી વૃદ્ધિ પામવા લાગ્યો. યોગ્ય સમય થયો, એટલે સમગ્ર કળાઓમાં કુશળ બન્યો. વિશાળ શોભાના સ્થાન સરખી, સૌન્દર્યરૂપ જળરાશિ જેમાં પરિપૂર્ણ છે એવી ન્યૂનતા-રહિત યૌવનવય પામ્યો. ત્યાર પછી સમાન કળા-સમાન ગુણો-સમાન કાયાવાળી આઠ કન્યાઓ સાથે પ્રશસ્ત ઉચિત વિધિથી તેનો વિવાહ કર્યો. શ્રેણિક રાજાએ તે દરેક કન્યાઓને એક એક અલગ અલગ મહેલ આપ્યો. તેમ જ દરેકને ક્રોડ ક્રોડ-પ્રમાણ સુવર્ણ અને રૂપાનાણું આપ્યું. બીજા પણ ધનવાન લોકોના ઘર યોગ્ય જે કંઈ પણ વસ્તુઓ હોય, તે સર્વ આઠે આઠ વહુઓને તે જ ક્ષણે અર્પણ કરી, દેવલોકમાં દોગંદક દેવો જેવી રીતે વિલાસ કરે તેની જેમ તે મેઘકુમાર તે સ્ત્રીઓ સાથે વિષાદરૂપી વિષના વેગ રહિત થયો થકો વિષયો ભોગવવા લાગ્યો. એટલામાં ભુવનના અપૂર્વ સૂર્ય સમાન સર્વ જીવો ઉપર વાત્સલ્ય રાખનાર એવા છેલ્લા તીર્થંકર વર્ધમાનસ્વામી ત્યાં સમવસર્યા. “ગુણશિલ નામના ચૈત્યોદ્યાનમાં ભગવાન પધાર્યા છે એવા સમાચાર સાંભળીને ઈન્દ્રની જેમ સપરિવાર રાજા વંદન કરવામાટે નગરમાંથી નીકળ્યો. તેની સાથે મેઘકમાર પણ અશ્વ જોડેલા, મનોહર ઘંટવાળા રથમાં આરૂઢ થઈ ત્યાં ગયો અને વિકસિત નેત્રોથી ભગવંતને દેખીને તેમને પ્રણામ કર્યા. ભગવંતે ધર્મ સંભળાવ્યો કે, “બુદ્ધિશાળીઓ એ સળગતા અગ્નિની જવાલાવાળા ઘરમાં રહેવું જેમ યુક્ત નથી, તેમ જન્મ, જરા અને મરણથી ભયંકર, પ્રિયના વિયોગ અનિષ્ટના સંયોગથી વિરસ