________________
वर्तमानशासनाधिपतिश्रीवर्धमानस्वामिने नमः । બૃહદ્ગચ્છીય શ્રીમુનિચન્દ્રસૂરિ-રચિત વિવરણ સહિત
ભવવિરહાક શ્રીહરિભદ્રસૂરિ-વિરચિત પ્રાકૃત ઉપદેશપદ મહાગ્રન્થનો
ગુર્જરાનુવાદ यस्योपदेशपदसंपदमापदंत
संपादिकां सपदि संघटितश्रियं च । आसाद्य सन्ति भविनः कृतिनः प्रयत्नात्,
तं वीरमीरितरजस्तमसं प्रणम्य ॥१॥
तत्त्वामृतोदधीनामानन्दितसकल विबुधहृदयानाम् । उपदेशपदानामहमुपक्रमे विवरणं किंचित् ॥२॥
જ વિવરણકારનું મંગલ અને પ્રયોજન - જે ભગવંતના આપત્તિનો અંત કરનાર ઉપદેશપદોની અને તત્કાલ એકત્ર કરેલ ક્ષાયિકાદિ ગુણ-સંપત્તિને મેળવીને ભવ્યાત્માઓ કૃતાર્થ થયા છે એવા, તેમ જ દૂર કરેલ છે કર્મરાજ અને અજ્ઞાન-અંધકાર જેમણે એવા વીર પરમાત્માને અપ્રમત્તભાવે પ્રણામ કરીને તત્ત્વામૃતના સમુદ્ર સમાન અને પંડિતો તથા દેવોનાં હૃદયોને આનંદ પમાડનાર એવા ઉપદેશપદ મહાગ્રન્થનું કંઈક વિસ્તારથી વિવરણ કરીશ. જો કે, પૂર્વાચાર્યોએ આ ગ્રન્થ ઉપર કઠિન વૃત્તિ રચેલી છે, પરંતુ અલ્પબુદ્ધિવાળા લોકને કાલના પ્રભાવથી સ્પષ્ટપણે સમજી શકાય તેવી ન હોવાથી તેવાઓને ઉપકાર કરવા માટે તેમ જ મારી પોતાની નિર્દોષ તત્ત્વ તરફ પ્રીતિ વધારવા અને મારા આત્માને બોધ થાય, તે માટે ઉપયોગી એવા વચનનો આ (વિવરણ કરવાનો) પ્રયત્ન કરું છું.
આ સંસારમાં આર્યદેશમાં જન્મ મળવા છતાં નિર્દોષ સ્વચ્છ કાદવવગરના કમલસમૂહ સમાન ઉજજવલ કુલ-જાતિ વગેરે મળવા છતાં ગુણ-રત્નોથી અલંકૃત હોવા છતાં, તેવા પ્રકારના શાસ્ત્રાભ્યાસના યોગથી ઉત્પન્નથયેલ અનુપમ બુદ્ધિના પ્રભાવથી બૃહસ્પતિને પણ પરાભવ પમાડનાર હોવા છતાં ઉદારતા-દાક્ષિણ્ય-પ્રિય વચન બોલનાર, અનુપમ અનેક પરોપકારનાં કાર્યો કરવા દ્વારા સમગ્ર ચતુર લોકોના મનને હર્ષ ઉત્પન્ન કરનાર હોવા છતાં, સ્વભાવથીજ મોહમદિરાનો મદ ઘટવાથી નિર્વાણ નગરના માર્ગને અનૂકૂલ એવો વિષયનો જરીક વૈરાગ્ય પ્રાપ્ત થવા છતાં પણ, ઘણાભાગે સમગ્ર કુશલ-પુણ્ય કાર્યના મૂળબીજ સમાન,
