Page Text
________________
૨૧૬
ઉપદેશપદ-અનુવાદ (એલકાક્ષનગર અને ગજગ્રપદ ની ઉત્પતિ) એ નગરની ઉત્પત્તિનું કારણ કહે છે - ભર મિથ્યાત્વી હોવાથી સંધ્યાકાળે કોઈક શ્રાવિકાના સાંજના પ્રત્યાખ્યાન-વિષયક હાસ્ય કર્યું. કોઈક વખતે જેમ શ્રાવિકા પ્રત્યાખ્યાન . ગ્રહણ કરતી હતી, તેમ ઉછાંછળા-અવિનીત બની વગર પ્રેરણાએ પોતાની મેળે તેના પતિએ મારે પણ રાતના ન ખાવું-તેવું પ્રત્યાખ્યાન ગ્રહણ કર્યું.' શ્રાવિકા પત્નીએ ના કહી કે, તમે પાળી નહીં શકો, તોપણ વાર્યો ન રહ્યો. તેની મશ્કરી કરી, એટલે પ્રવચન-દેવતાને રોષ થયો. તેની બહેનનો વેષ વિકર્વીને લાડુ વગેરે પફવાન્નની વાનગીઓ ભાજનમાં સમર્પણ કરી. તેણે તે ખાદ્ય પદાર્થોનું ભોજન કર્યું. દેવીએ હાથના તલભાગથી ધોલ મારીને તેની આંખો ઉખેડીને નીચે પાડી શ્રાવિકાએ દેવતાને આરાધના માટે કાઉસગ્ન કર્યો. બીજા સર્વ મનના દાહથી ચડી જાય તેવો ઉત્કૃષ્ટ એટલે કે સમગ્ર કુશલ-કલ્યાણના અંકુરનાં કારણભૂત-ધર્મબીજને બાળીને ભસ્મરૂપ કરનાર ઉડ્ડાહ થયો. ત્યારે તે કાળે મારી નાંખતા બોકડાની જીવતી આંખો તેની આંખના સ્થાને જોડી દીધી. ત્યાર પછી જિતધર્મ-પ્રાપ્તિ થઈ. પ્રત્યાખ્યાનભંગ થવા બદલ શિક્ષા થવાથી હવે ધર્મની શ્રદ્ધા થઈ. તે કારણે દશાર્ણપુર નામના બદલે “એલકાક્ષ નામનું નગર પ્રસિદ્ધિમાં આવ્યું.
એલકાલનગર પાસે દશાર્ણકૂટ નામનો પર્વત હતો, તેનું નામ “ગજાગ્રપદક' એવું એ કારણે પ્રસિદ્ધિ પામ્યું કે - “દશાર્ણદેશનું રાજયપાલન દશાર્ણભદ્ર નામના રાજા કરતા હતા, ત્યારે છેલ્લા તીર્થકર શ્રીવીર ભગવંત દશાર્ણકૂટ પર્વતના શિખર ઉપર સમવસર્યા. દશાર્ણભદ્ર
જ્યારે ઈન્દ્રની સમૃદ્ધિ દેખી, ત્યારે પોતાની સમૃદ્ધિને તુચ્છ ગણી તેનો અનાદર કરી, સર્વવિરતિ ચારિત્રરૂપ બોધ થયો અને દશાર્ણભદ્ર રાજાએ દીક્ષા અંગીકાર કરી. તથા ઐરાવણ હાથીના પગલાના સુયોગે “ગજાગ્રપદક' એ નામથી એ પર્વત પ્રસિદ્ધિ પામ્યો.
હવે ઇન્દ્રમહારાજાની વિભૂતિ બતાવે છે - ઇન્દ્રમહારાજા જે ઐરાવણ હાથી ઉપર બેઠા હતા, તેને દંતશૂળો હતાં, તેમાં વાવડીઓ હતી, તેમાં પહ્મકમળો હતાં, તે દરેકને પાંખડીઓ હતી, દરેક દંતશૂળ વાવડી વગેરે દરેકની આઠ આઠ સંખ્યા હતી તે દેખીને દશાર્ણભદ્ર રાજાને સંવેગ ઉત્પન્ન થયો તરત જ પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ કરી. ચાલુ અધિકારમાં આ વાત જોડતાં કહે છે કે - તે આર્ય મહાગિરિ આચાર્યો સુંદર ચારિત્ર પાળી તે ગજાગ્રપદક નામના પર્વતના પુણ્ય ક્ષેત્રરૂપ શિખર ઉપર દેહત્યાગ રૂપ કાલકર્યો તે ક્ષેત્રથી તેમને સમાધિનો લાભ થયો બીજા. આચાર્યો તો આ પ્રમાણે કહે છે - ફરી પણ તે સમાધિલાભથી ત્યાં કાળ કર્યો. કહેવાનો મતલબ એ છે કે – તે ક્ષેત્રમાં સમાધિ મેળવી, તે સાનુબંધ સમાધિલાભ કુલરૂપપણાથી ફરી જન્માંતરમાં સમાધિનો લાભ પ્રાપ્ત થશે - એમ કરીને ત્યાં કાળ કર્યો (૨૦૩ થી ૨૧૧ ગાથાઓ)
આ ગજાગ્રપદક પર્વત તીર્થ છે, એનો પ્રસ્તાવ હોવાથી તીર્થની વ્યાખ્યા કરવાની ઇચ્છાવાળા કહે છે -
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |