Page Text
________________
૧
૧૭૬
ઉપદેશપદ-અનુવાદ પામી દેવલોકગયો. (૧૪૮) ,
૧૪૯-સ્તૂપેન્દ્ર નામના દ્વારમાં ફૂલવાલકમુનિની કથા આ પ્રમાણે જાણવી-ચરણાદિક ગુણરૂપી રત્નો આપનાર રોહણ પર્વત સરખા, ઉત્તમ સંઘયણવાળા, મોહમલ્લને જિતનાર, મહાપ્રભાવશાળી અને કોઈથી પરાભવ ન પામનાર, ઘણા શિષ્યોના પરિવારવાળા સંગમસિંહ નામના આચાર્ય હતા. તેમના શિષ્યો પૈકી એક લગાર ઉર્ફેખલ સ્વભાવનો હતો. દુષ્કર તપ કરનાર હોવા છતાં સ્વચ્છંદમતિ અને ઈચ્છાનુસાર વર્તન કરતો હોવાથી આજ્ઞાનુ સારી ચારિત્ર-પાલન કરતો ન હતો. આચાર્ય મહારાજ તેને શિખામણ આપતાં કહે છે કે – “હે અવળચંડા શિષ્ય ! આ પ્રમાણે સૂત્ર વિરુદ્ધ નિષ્ફલ કષ્ટકારી દુચેષ્ટા કરી અમને ખોટો સંતાપ પમાડે છે. ભગવંતની આજ્ઞાનુસાર જે હોય, તે જ ચારિત્ર છે. આજ્ઞાભંગ થયા પછી શું ભાંગવાનું બાકી રહે છે ? આજ્ઞાનો ભંગ કરનાર બાકીનું કોની આજ્ઞાથી કરે છે ?” આ પ્રમાણે ગુરુ હિત-શિખામણ આપતા હતા, એટલે ગુરુના ઉપર તે ઘોર વૈરભાવ વહન કરતો હતો. હવે કોઈક સમયે ગુરુ મહારાજ તે એકલા જ શિષ્યની સાથે એક મોટા પર્વત ઉપર સિદ્ધશિલાના વંદન માટે આરૂઢ થયા. લાંબા કાળ સુધી દેવવંદનાદિક કરીને ધીમે ધીમે નીચે ઉતરવાનું શરૂ કર્યું. હવે દુર્વિનીત એવા તેણે વિચાર્યું કે, “નક્કી આજનો આ સમય બરાબર યોગ્ય છે, તો દુર્વચનના ભંડાર એવા આ આચાર્યને આજે હુ હણી નાખું. આવું એકલદોકલપણું અને સહાય વગર ને એકલા છે-આવા પ્રસંગની ઉપેક્ષા કરીશ, તો આખી જિંદગી સુધી ખરાબ વચન સંભળાવીને મને તિરસ્કારશે.” એમ વિચારી પાછળથી એક મોટી શિલા ગબડાવી. કોઈ પ્રકારે સૂરિ શિલાથી છંદાઇને મરી જાય, પરંતુ આવતી શિલાગુરુના જોવામાં આવી, એટલે તરત ખસી જઈને તેને કહ્યું કે, “અરેમહાદુરાચારી ! ગુરુનો દ્રોહ કરવા જેવું બીજું કોઈ પાપ નથી, એવું અકાર્ય આચરવા તું કેમ તૈયાર થયો ? તને આ લોકસ્થિતિની ખબર છે કે નહિ? કે ઉપકાર કરનાર ઉપર પણ તું જે વધબુદ્ધિ કરે છે? કદાચ તું સમગ્ર ત્રણ લોકનો માલિક થાય અને ઉપકારીને દાન આપી દે, તો પણ અલ્પ છે. ઘાસનો ભારો મસ્તક થી નીચે ઉતરાવે તો પણ તે ઉપકાર માને છે. તેને તો લાંબાકાળથી અત્યાર સુધી સાચવ્યો -પાળ્યો, તારી બરદાસ કરી, તો પણ તું કૃતઘ્ન બની વધ કરવા તૈયાર થયો !” અથવા તો કુપાત્ર સંગ્રહ કરવાની બુદ્ધિના કારણે આવી બુદ્ધિ તને નક્કી સૂઝી છે. કદાપિ ઉગ્ર વિષ ધારણ કરનારની સાથે મૈત્રી થતી નથી. આ પ્રમાણે અત્યાર સુધી જે કંઈ પણ સુકૃત કર્યું હશે, તેને મૂળમાંથી ઉખેડી નાખનાર, એવું મહાપાપ કરનાર, સર્વત્ર ધર્મપાલન માટે તદ્દ અયોગ્ય એવા હે પાપી ! તારું પતન સ્ત્રી દ્વારા થશે અને તું આ સાધુપણાનો ત્યાગ કરીશ” એમ કહીને આચાર્ય મહારાજ જેવા ગયા હતા તેવા પાછા સ્થાને આવી ગયા. હવે તે અવિનીત પાપી શિષ્ય પણ વિચારવા લાગ્યોકે, “હું તે પ્રકારે કરીશ કે જેથી આ સૂરિનું વચન અસત્ય થાય.” એમ ચિંતવી તે કુશિષ્ય અરણ્યભૂમિમાં ગયો. જ્યાં લોકોની અવરજવર નથીએવા એક તાપસના આશ્રમમાં રહ્યો અને નદીના કાંઠે ઉગ્રતપ કરવાનું આરંભ્ય. વર્ષાકાળ આવી પહોંચ્યો, એટલે તેના તપથી તુષ્ટ થયેલી ત્યાંની કોઈ વનદેવતાએ “રખે નદીના પૂરના જળથી આ તપસ્વી તણાઈ જાય એટલે તેણે નદીનો પ્રવાહ બદલાવી નાખ્યો અને બે કાંઠા એકઠા થયેલી નદીને દેખીને તે દેશના લોકોએ ગુણવાળું એવું “કુલવાલક” નામ પાડ્યું. તે
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |