________________
૧૧૯
તમો મારા પરોણા થાઓ.” તેઓએ કહ્યું કે, “આજે કલ્યાણક હોવાથી અમારે ઉપવાસ છે.” કોમલ મધુર વચનોથીકેટલીક ધર્મ-ચર્ચાઓ કરી લાંબા સમય સુધી બેસી પોતાના સ્થાને ચાલી ગઈ. તેમના શ્રાવકપણાના ગુણોથી આકર્ષાયેલો અભય બીજા (૨૫) દિવસે પ્રભાતે એકલો અશ્વારૂઢ થઈ તેમની સમીપે ગયો અને કહ્યું કે, “આજે તો પારણું કરવા માટે ઘરે ચાલો.” પેલીઓ અભયને કહેવા લાગી કે, “પ્રથમ તમે અહિ અમારે ત્યાં પારણું કરો” એમ
જ્યારે તેઓ બોલી એટલે અભય વિચારવા લાગ્યો કે - “જો હું તેમના કહેવા પ્રમાણે અમલ નહીં કરીશ. તો નક્કી આ મારે ત્યાં નહીં આવે તેથી અભયે ત્યાં ભોજન કર્યું. મૂચ્છ પમાડનાર અનેક વસ્તુથી તૈયાર કરેલ મદિરાનું પાન કરાવ્યું, એટલેસૂઈ ગયો. અશ્વ જોડેલા રથમાં સુવરાવી એકદમ પલાયન કરાવ્યો. બીજા પણ આંતરે આંતરે ઘોડાઓ જોડેલા રથો તૈયાર રખાવ્યા હતા. તેની પરંપરાથી અભયને ઉજેણીમાં લાવ્યા અને ચંડપ્રદ્યોત રાજાને સમર્પણ કર્યો.અભયપ્રદ્યોતને કહ્યું કે, “આમાં તમારી પંડિતાઈ ન ગણાય.કારણ કે અતિકપટી એવી આ ગણિકાઓએ ધર્મના નામે મને ઠગ્યો છે, જેનાથી આખું જગત ઠગાયું છે. જે કારણથી કહેવાય છે કે – (૩૦)
“અમાનુષી એવી પક્ષી સ્ત્રીઓમાં વગર શીખવે પણ ચતુરાઈ દેખાય છે, તો પછી જે કેળવાયેલી હોય, તેની તો વાત જ શી કરવી ? આકાશમાં ગમન કરતાં પહેલાં કોયલો પોતાનાં બચ્ચાંને બીજા પક્ષીઓ (કાગડીઓ) પાસે પોષણ કરાવે છે.”
આ પ્રમાણે અભયે જ્યારે કહ્યું ત્યારે તેવાં તેવાં વચનોથી અભયને વચનથી બાંધી લીધો કે જયાં સુધી મુક્ત કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી તે પોતાના રાજયમાં પગ પણ ન મૂકી શકે.”
પૂર્વે આણેલી ભાર્યા તેને ભળાવી. તેની ઉત્પત્તિ જણાવે છે - એક વિદ્યાધર શ્રેણિક રાજાનો મિત્ર હતો. તેની સાથે કાયમી સ્થિર મૈત્રી ટકાવવાની ઇચ્છાથી પોતાની સેના નામની બહેન વિદ્યાધરને આપી હતી.તેની સાથે મોટો સ્નેહ પણ રાખતો હતો. અને કોઈ પ્રકારે આગલી પત્નીઓની ઉપર સ્થાપન કરવી.સ્વપ્નમાં પણ એનું અપ્રિય ન કરવું અને સ્નેહ રાખવો.સૌભાગ્યલાવણ્ય ગુણથી તેને અતિ મનપ્રિયા થઈ પરંતુ આગલી અંતઃપુરની વિદ્યાધરીઓ તેના તરફ ઇર્ષા-કોપ કરવાલાગી.આ માનુષીએ આપણું માન કેમ ઘટાડ્યું ? એમ વિચારીને કંઈક બાનું-અપરાધ ઉભો કરીને ઝેર આદિના પ્રયોગથીતેને મરાવી નાખી. તેને એક નાની પુત્રી હતી.રખેને તેને મારી ન નાખે-એમ ભય પામેલા પિતાએ શ્રેણિક રાજા પાસે લાવીને સોંપી અને શોકકરવા લાગ્યો. જ્યારે યૌવન પામી ત્યારે તે કન્યા અભયને આપી,તેના ઉપર અભયને ઘણો સ્નેહ હતો.પરંતુ ઈર્ષ્યાલુ બીજી શોક્યોને આ વિદ્યાધરી ઉપર દ્વેષ થવાથી તેનાં છિદ્રો-અપરાધો ખોળતી હતી અનેક ક્ષુદ્ર-તુચ્છ વિદ્યાઓની સાધના કરેલી ચંડાલણીઓને ખુશકરી, એટલે તેઓ આવીને આ શોક્યોને પૂછવા લાગી કે, “અમારું તમને શું પ્રયોજન પડ્યું છે ?” ત્યારે તેઓએ કહ્યું કે – “આ વિદ્યાધરની પુત્રી અમારી ઘણી હલકાઈ-લઘુતા કરે છે, અમારી પાછલ પડી છે, તો હવે તે અમને હેરાન ન કરે, તેમ પ્રયત્ન કર.” એમ તેઓએ નિવેદન કર્યું, એટલે માતંગીઓ કહેવા લાગી કે, “તેને વગર શોભાવાળી બેડોળ દેખાવની કરીએ, જેથી તરત પતિ તેના તરફ વૈરાગી બને,” એમ વિચારીને નગરમાં