________________
૫૦
ઉપદેશમાળા * संसारवंचणा न वि, गणंति संसारसूअरा जीवा ।
सुमिणगएण वि केई, बुज्झंति पुष्फचूला व्व ।।१७०।। * जो अविकलं तवं संजमं च, साहु करिज्ज पच्छा वि ।
अन्नियसुय व्व सो नियग-मट्ठमचिरेण साहेइ ।।१७१।। * सुहिओ न चयइ भोए, चयइ जहा दुक्खिओ त्ति अलियमिणं । चिक्कणकम्मोलित्तो, न इमो न इमो परिच्चयइ ।।१७२।। जह चयइ चक्कवट्टी, पवित्थरं तत्तियं मुहुत्तेण । न चयइ तहा अहन्नो, दुब्बुद्धी खप्परं दमओ ||१७३।।
(૧૭૦) સંસારના (વિષય-વિષ્ઠા-વૃદ્ધ) ભૂંડ જેવા જીવો સંસારથી (નરકાદિસ્થાન પ્રાપ્તિ દ્વારા) ઠગાય છે. ત્યારે, કેટલાક સ્વપ્નમાં જોયેલ (નરકાદિ)થી પણ બૂઝી (સંસાર-વિરક્ત બની) જાય છે. જેમ (રાણી) પુષ્પચૂલા. (લઘુકર્મી જીવો જાગ્રત દશામાં ગુરુ ઉપદેશથી બૂઝવાનું તો પૂછવું જ શું?)
(૧૭૧) જે સાધુ અખંડિત તપ અને સંયમ (પૃથ્વી-કાયાદિ રક્ષા)ને આરાધે છે, તે પછી (અંતકાળે) પણ અર્ણિકાપુત્ર આચાર્યની જેમ પોતાના પ્રયોજનને શીધ્ર સાધે છે.
(૧૭૨) “સુખિયા જીવો ભોગસુખો નથી છોડતા જેમ દુખિયા જીવો છોડે છે,” આવું બોલવું એ અસત્ય વચન છે; (કેમકે) ચીકણાં (જ્ઞાનાવરણાદિ) કર્મોથી લેપાયેલ (ભારે કર્મી)ન સુખિયો જીવ ભોગોને છોડતો, કે ન દુખિયો જીવ. (ભોગત્યાગમાં લઘુકમિતા જ કારણ છે, સુખ દુઃખ નહિ).
(૧૭૩) (દૃષ્ટાંતમાં) જેમ મહાસુખિયો ચક્રવર્તી ક્ષણમાત્રમાં એવડો મોટો (છખંડ સમૃદ્ધિનો) પથારો ભિખારી ભીખ માગી ખાવાનું ઠીકરું ય નથી છોડતો.
