________________
સાધુ અને શ્રાવક બંનેના જીવનમાં અતિ ઉપયોગી એવા એક એક માર્મિક ઉપદેશો શ્લોકના પ્રારંભમાં નિર્દેશીને એ જ શ્લોકમાં એનું એક એક સચોટ દૃષ્ટાન્ત પણ આપી દેવું એ આ ગ્રન્થની અનોખી વિશેષતા છે. ખરેખર આ ગ્રન્થ હૃદયંગમ ઉપદેશો અને એના શાસ્ત્રીય દૃષ્ટાંતોનો અદ્ભુત ખજાનો છે. બધી જ કક્ષાના જીવોને આત્મપ્રગતિમાં આ ગ્રન્થ ઘણો જ પ્રેરક બની રહે તેવો છે, પણ મૂલગ્રન્થની ભાષા પ્રાકૃત છે અને આજે સંસ્કૃતની જેમ પ્રાકૃતભાષા પણ વિદ્યાભ્યાસના ક્ષેત્રમાંથી દૂર થઈ ગઈ છે. એ કારણે ભાષાના અનભિજ્ઞ જીવો આવા ઉત્તમ ગ્રન્થના માર્મિક ઉપદેશથી વંચિત રહી જાય એ બાબત કોઈ પણ દીર્ઘદૃષ્ટા વિશેષજ્ઞને સહેજ ખૂંચે એ સ્વાભાવિક છે.
ન્યાયવિશારદ પૂજ્યપાદ આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્ વિજય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબે પોતાના અનેકવિધ કર્તવ્યોમાંથી રોજ થોડો થોડો બહુમૂલ્ય સમય ફાળવીને ઉપદેશમાળાની બધી ગાથાઓનો સુંદર અને સ૨ળ અનુવાદ કરી આપી ગુજરાતી ભાષા વ્યવહર્તાઓ ઉપર ઘણો મોટો ઉપકાર કર્યો છે. પૂજ્યપાદ આચાર્યદેવશ્રીને શરૂઆતથી જ આ ગ્રન્થ સાથે આત્મીયતા એટલી બધી કેળવાઈ ગઈ છે કે વ્યાખ્યાનમાં જ્યારે જ્યારે તેઓ ઉપદેશમાળાના કોઈ એકાદ શ્લોકને લઈને સાથે તેમાનાં કથા પ્રસંગનું ધારદાર નિરૂપણ કરે છે ત્યારે શ્રોતાઓ કેટલા બધા ઊંડા સંવેગ-વૈરાગ્યના મહાસાગરમાં ડૂબી જાય છે કે એ તો સાંભળનારા સૌ જાણે જ છે. લગભગ દરેક સાધુ-સાધ્વીઓને પૂજ્યશ્રી અવારનવાર આ ગ્રન્થને કંઠાભરણ કરવા માટે પ્રેરણાઓ કરતા જ રહ્યા છે અને એના સત્પ્રભાવે તેઓશ્રીના અનેક અંતેવાસીઓ આ ગ્રંથને કંઠસ્થ કરવા