________________
ઉપદેશમાળા
अच्चरतो जो पुण, न मुयइ बहुसोऽवि पन्नविजंतो । संविग्गपक्खियत्तं, करिज लब्भिगिसि तेण पहं ॥ ५२२||
૧૭૦
कंताररोहमद्धाण-ओमगेलन्नमाइकज्जेसु । सव्वायरेण जयणाइ, कुणइ जं साहुकरणिज्जं ॥ ५२३||
आयरतरसंमाणं सुदुक्करं माणसंकडे लोए । સંવિપવિયાં, બોસન્નેનું જુદું હાડં ।।૨૪]
લીધા ને મૂકયા છે. (કાળ અનાદિ હોઈને સર્વ પદાર્થો સાથે સંયોગ અસંભવિત નથી.)
(૫૨૨) (અત્યંત નિર્ગુણી વેશ ન છોડે તો ગીતાર્થો એને સમજાવે; અને ગુણદોષ કથન દ્વારા) બહુવાર પણ સમજાવવા છતાં વેશના ગાઢ અનુરાગથી (વેશને વળગી જ રહેનારો હોઈ, ને કાંઈક કોમળ ભાવવાળો હોઈ) વેશ ન છોડે, (એને સમજાવાય કે) તું સંવિગ્ન પાક્ષિકપણું પાળ, જેથી (ચારિત્રધર્મનું બીજાધાન રહેવાથી ભવાંતરે) તું આ સંવિગ્નપાક્ષિકતાથી મોક્ષમાર્ગ પામી શકીશ.
(૫૨૩) (એ સંવિગ્ન પાક્ષિકોનો ઉપયોગ શો ? તો કે) મોટું અરણ્ય-લંઘન, ‘રોહ’=પરસૈન્ય ઘેરો, (ભિક્ષા દુર્લભવાળો) ‘અહ્વાણ’=વિહારમાર્ગ, ‘અવમ’=દુકાળ, બિમારી, (રાજાનો ઉપદ્રવ) ઈત્યાદિ કાર્યોમાં સર્વ શક્તિએ યતનાથી પ્રવર્તવું, (જેથી મનને ખેદ-વિમાસણ ન થાય.) એમાં સંવિગ્નપાક્ષિક આત્મા જે શોભતું કરણીય હોય યા તપસ્વીનું કાર્ય હોય તે કરે.
(૫૨૪) ‘માણસંકડે’=ગર્વથી સાંકડા (તુચ્છ મનના સ્વાભિમાન-ગ્રસ્ત) લોકો વચ્ચે શિથિલાચારીએ અતિશય પ્રયતથી (નાના પણ સુસાધુઓને વંદનાદિ) સન્માન કરવા રૂપ
