________________
ઉપદેશમાળા
૧૩૭ छज्जीवनिकायदयाविवजिओ, नेव दिक्खिओ न गिही । जइधम्माओ चुक्को, चुक्कइ गिहिदाणधम्माओ ।।४३०।। सव्वाओगे जह कोई, अमच्चो नरवइस्स पित्तणं । आणाहरणे पावइ, वहबंधणदव्वहरणं च ।।४३१।। तह छक्कायमहव्वय-सव्वनिवित्तीउ गिण्हिऊण जई । एकमवि विराहतो, अमच्च-रण्णो हणइ बोहिं ।।४३२।।
(૪૩૦) ષ જીવનિકાયની દયાથી રહિત (અર્થાત્ જીવોને કચરનારો) એ દીક્ષિત સાધુ જ નથી, (કેમકે ચારિત્રહિન છે. તેમજ સાધુવેશ ધર્યો હોવાથી એ) ગૃહસ્થ પણ નથી. (આ સ્થિતિમાં એ) યતિ ધર્મથી ભ્રષ્ટ થયેલો ગૃહસ્થને શક્ય દાનધર્મથી પણ ચૂકે છે. (કારણ, સુસાધુને ગૃહસ્થનાં આહાર વસ્ત્રાદિ લેવા કહ્યું, પણ આવાનું કશું લેવું ન કલ્પે. આવાનાં ભાગ્યમાં સુસાધુને દાન પણ નહિ.)
(૪૩૧) (સંપૂર્ણ ગુણો તો અતિ દુર્લભ છે, તેથી જેટલો ધર્મ કરે તેટલું સારું નહિ? હા, પણ તે દેશવિરતિમાં વિચિત્ર પ્રકારો હોવાથી ગૃહસ્થને સારું, કિન્તુ સર્વવિરતિધર સાધુને માટે સારું નહિ. એને તો થોડો પણ આજ્ઞાભંગ ભયંકર નિવડે.) જેમ કોઈ મંત્રી જે (રાજા પ્રસન્ન થવાથી રાજા પાસેથી) રાજા સંબંધી સર્વ અધિકાર મેળવીને ક્યારેક રાજાની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરે તો એને (દડા વગેરેથી) માર, (દોરડાથી) બંધન, સંપત્તિનું અપહરણ, અને (“ચ” શબ્દથી યાવત્ મોત) મળે,
(૪૩૨) તેવી રીતે સાધુ ષટુ જીવનિકાય અને મહાવ્રતોમાં (સર્વથા રક્ષા-પાલન કરવા રૂપના) “નિવૃત્તિ =નિયમો લઈને એક પણ (કાય કે મહાવ્રતની) વિરાધના કરતો “અમર્ય
