________________
'વૈરાગ્યભેદાધિકાર-૬ तद् वैराग्यं स्मृतं दुःख-मोह-ज्ञानान्वयात् त्रिधा, तत्राद्यं विषयाऽप्राप्तेः संसारोद्वेगलक्षणंम्- ||५१||-१
અર્થ : તે વૈરાગ્ય દુઃખગર્ભિત મોહગર્ભિત અને જ્ઞાન ગર્ભિત એમ ત્રણ નામથી ત્રણ પ્રકારે છે. તેમાં વિષયોની પ્રાપ્તિ ન થતા સંસાર પ્રત્યે જે કંટાળો અને અભાવ જન્મે છે. એ દુઃખ ગર્ભિત નામનો વૈરાગ્યનો પ્રાપ્ત ભેદ છે.
अत्राङ्गमनसोः खेदो, ज्ञान माप्यायकं न यत्, निजाभीप्सितलाभेच, विनिपातोऽपि जायते ||५१||-२.
અર્થ : દુઃખ ગર્ભિત વૈરાગ્યમાં દુઃખથી ! ત્રાસથી કરેલ સંસાર ત્યાગમાં લોચવિહાર અને ગુરુ પારતન્ય વગેરેમાં પડતા દેહ અને મનના કષ્ટોમાં, તેને આનંદ નહી પણ ખેદની અનુભૂતિ જ થાય છે તેમજ શાસ્ત્રજ્ઞાન પણ એના મનને તૃપ્ત નથી કરી શકતું વળી પોતાનું મનગમતું (સુખ) મળી જતા તેનું સાધુપણાથી ને વૈરાગ્યથી પતન પણ પૂર્ણ શક્ય છે. વૈરાગ્યભેદાધિકાર-૬
૨૯: