________________
અર્થ : પર્યાયાસ્તિકવાદી જુસૂત્ર નય સ્વ–આત્માના જ ભાવોનું કર્તુત્વ માન્ય કરે છે પણ પર=પોદગલિક ભાવોનું કર્તુત્વ માનતો નથી.
આત્મા પોતાના ભાવોનું અને પર ભાવોનું બન્નેનું કર્તુત્વ સ્વીકારે તો એક જ આત્મામાં સ્વભાવ પ્રત્યેની ક્રિયા અને પરભાવ પ્રત્યેની ક્રિયા એમ બે ક્રિયાઓ થવાની આપત્તિ આવે એક દ્રવ્યમાં બે વસ્તુ પ્રત્યેની ક્રિયા જિનેશ્વર દેવોને માન્ય નથી.
शरीरी म्रियतां मा वा, ध्रुवं हिंसा प्रमादिनः, दयैव यतमानस्य वधेऽपि प्राणिनां क्वचित् ।।२४३।।१०४
અર્થ : નિશ્ચય નયની દ્રષ્ટિ એ સ્વભાવનો કર્તા જ આત્મા હોવાથી પરની હિંસાદિ પણ એને નથી લાગતી પરંતુ હિંસા કરતાં હિંસાદિના પરિણામથી એને હિંસા જન્ય કર્મ બંધાય છે. માટે જ શરીર ધારી જીવ મરે કે ન મરે. પણ જે પ્રમાદી છે. કષાયાદિ પરિણામ રૂપ પ્રમાદમાં વર્તે છે તેને જીવ હિંસા લાગે જ છે. ને કોઈ પ્રાણીનો ક્યારેક વધ થઈ જાય છે. તો પણ જયણા ના પરિણામ વાળાને દયા ધર્મનું જ પાલન છે [ આત્મનિશ્ચયાધિકાર-૧૮) ૧૪૫
