________________
ભૂરો સ્ફટિક એમ કહીને જુદો જુદો માને છે આમ ઉપાધિ ભેદથી જન્મેલ ભેદ ને સ્ફટિકમાં અજ્ઞાની આરોપિત કરે છે. એજ રીતે કર્મકૃત ભેદોને પણ આત્મામાં આરોપિત કરી અજ્ઞાની, આત્માના પણ દેવાત્મા બાલ યુવાન વૃદ્ધ વગેરે વિવિધ ભેદો કરે છે...અને કર્મકૃત ભેદો આત્માના જ ભેદો છે તેમ માની લે છે.
एकक्षेत्रस्थितोऽप्येति नाऽऽत्मा कर्मगुणान्वयम्, तथामव्यस्वभावत्वाच्छुद्धो धर्मास्तिकायवत् ।।२१४||१९
અર્થ : એકજ ક્ષેત્ર=આકાશપ્રદેશમાં...કર્મ પરમાણુઓની સાથે જ વસવા છતાં, આત્મા...કર્મ જન્ય ગુણરૂપાદિ ગત્યાદિ વગેરેનો સંબંધ પામતો નથી. એટલે કે રૂપી કે...વિવિધ ગતિ વગેરે પરિણામ પામતો નથી...કારણ કે...ધર્માસ્તિકાયની જેમ આત્માનો પણ સ્વસ્વરૂપ છોડી અન્ય સ્વરૂપમાં પરિણમવાનો સ્વભાવ નથી માટે જેમ ધર્માસ્તિકાય પુગલના સંગ છતા નિર્લેપ રહે છે પુગલના કોઇ ગુણ અપનાવતો નથી તેમ શુદ્ધાત્મા પણ પુદ્ગલ કે કર્મના કોઇ ગુણ સ્વીકારતો નથી.
આત્મનિશ્ચયાધિકાર-૧૮ ]
