________________
'ज्ञानयोग स्तपः शुद्ध मात्मरत्येकलक्षणम् । इन्द्रियार्थोन्मनीमावात् स मोक्षसुखसाधकः ॥१६९।।-५
અર્થ : પાંચે ઇન્દ્રિયોના વિષયો પ્રત્યે ઉન્મની ભાવ=મન ઉઠી જવાથી. આત્મ રમણતા રૂપ શુધ્ધ તપ એ જ જ્ઞાનયોગ છે.જે મોક્ષ સુખનો સાધક બને છે. नह्यप्रमत्तसाधूनां क्रिया प्यावश्यकादिका । नियता ध्यानशुद्धत्वाद् यदन्यैरप्यदः स्मृतम् ।।१७०।-७
અર્થઃ અપ્રમત્તભાવમાં રક્ત(જ્ઞાનયોગી) સાધુઓને સ્વયં ધ્યાનથી શુદ્ધ હોવાથી આવશ્યક વગેરે ક્રિયાઓ નિયત હોતી નથી. આ વાત અન્ય દર્શનીઓએ પણ પોતાના ગ્રંથમાં સ્થિત પ્રજ્ઞના સ્વરુપ વર્ણનમાં કરેલ છે.
अत एवाऽद्दढस्वान्तः कुर्याच्छास्त्रोदितां क्रियाम् । सकलां विषयप्रत्याहरणाय महामतिः ||१७१||-१७
અર્થ : જ્ઞાનયોગી દ્રઢ ચિત્તવાળો હોવાથી ધ્યાનથી શુધ્ધ રહે છે...પણ જે દ્રઢ ચિત્તવાળો નથી એવા મહામતિ વ્યક્તિએ
યોગાધિકાર-૧૫