Page Text
________________
धर्मसिंधु प्रकरण भाग - १ / अध्याय - १ | श्लोड-१
આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે ભગવાનની વાણી સરસ્વતીના નામની અનુસ્મૃતિમય છે અને ગંભી૨અર્થવાળી છે. સજ્જન પુરુષો પોતાની નિર્મળ મતિને કારણે તેના ૫૨માર્થને જોનાર છે. આવી ભગવાનની વાણીની ટીકાકારશ્રી સ્તુતિ કરે છે.
3
આ રીતે તીર્થંકરની, પૂર્વમુનિઓની મેધાની અને ભગવાનની વાણીની સ્તુતિ કરીને હવે ‘ધર્મબિંદુ’ની વૃત્તિ ક૨વાની ટીકાકારશ્રી પ્રતિજ્ઞા કરે છે. ટીકાકારશ્રી કહે છે કે અતિવિરલીભૂત ગર્ભપદનાં બિંદુઓ છે જેમાં, એવું આ ધર્મબિંદુ છે, તેથી એ પ્રાપ્ત થાય કે પ્રસ્તુત ગ્રંથમાં ઘણા શ્લોકની વચમાં ઘણાં ગંભીર પદો રહેલા છે, જે ગ્રંથકારશ્રીએ બતાવ્યાં નથી તે ગર્ભપદોને ટીકાકારશ્રી સ્પષ્ટ કરશે. આ ગ્રંથ અતિ ગંભી૨ છે, તેથી ટીકાકા૨શ્રી કહે છે – “હું મારા બોધને અનુરૂપ આ ગ્રંથની વિવૃત્તિને ભવ્યજીવોના ઉપકાર માટે ऽरुं छं.”
श्लोड :
प्रणम्य परमात्मानं समुद्धृत्य श्रुतार्णवात् ।
धर्मबिन्दुं प्रवक्ष्यामि तोयबिन्दुमिवोदधेः । 19 ।। इति ।
श्लोकार्थ :
પરમાત્માને નમસ્કાર કરીને સમુદ્રમાંથી પાણીના બિંદુની જેમ શ્રુતરૂપી સમુદ્રમાંથી સમુદ્ભુત डीने हुं धर्मजिंहुने उही ॥१॥
टीडा :
'प्रणम्य'=प्रकर्षेण, नत्वा-वन्दनस्तवनाऽनुचिन्तनादिप्रशस्तकायवाङ्मनोव्यापारगोचरभावमुपनीय, कमित्याह - 'परमात्मानम्', अतति सततमेव अपरापरपर्यायान् गच्छतीति आत्मा जीवः, स च द्विधा परमोऽपरमश्च, तत्र परमो यः खलु निखिलमलविलयवशोपलब्धविशुद्धज्ञानबलविलोकितलोकालोकः जगज्जन्तुचित्तसंतोषकारणपुरन्दरादिसुन्दरसुरसमूहाहियमाणप्रातिहार्यपूजोपचार: तदनु सर्वसत्त्वस्वभाषापरिणामिवाणीविशेषापादितैककालानेकसत्त्वसंशयसंदोहापोहः स्वविहारपवनप्रसरसमुत्सारितसमस्तमहीमण्डलातिविततदुरितरजोराशिः 'सदाशिवा 'दिशब्दाभिधेयो भगवानर्हन्निति स परमः, तदन्यस्तु अपरमः, ततोऽपरमात्मव्यवच्छेदेन 'परमात्मानं प्रणम्य', किमित्याह - 'समुद्धृत्य', सम्यगुद्धारस्थानाविसंवादिरूपतया 'उद्धृत्य' = पृथक्कृत्य, 'श्रुतार्णवात्' = अनेकभङ्गभङ्गुरावर्त्तगर्त्तगहनादतिविपुलनयजालमणिमालाकुलात् मन्दमतिपोतजन्तुजातात्यन्तदुस्तरादागमसमुद्रात् 'धर्मबिन्दुं’ वक्ष्यमाणलक्षणधर्मावयवप्रतिपादनपरतया लब्धयथार्थाभिधानं 'धर्मबिन्दु' नामकं प्रकरणं 'प्रवक्ष्यामि'= भणिष्यामि, कमिव कस्मात् समुद्धृत्येत्याह- 'तोयबिन्दुमिव' जलावयववत् 'उदधेः' दुग्धोदधि
| SR No. | 022099 |
| Book Title | Dharmbindu Prakaran Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravin K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 270 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |