________________
ધર્મબિંદુ પ્રકરણ ભાગ-૧ | અધ્યાય-૨ / સૂત્ર-૨૧, ૨૨
૧૬૫ નટના વૈરાગ્યના કથન જેવું હોવાથી શ્રોતાને આદેય બને નહિ, પરંતુ ઉપદેશક જે અસદાચારોનું વર્ણન કરે તે અસદાચાર પ્રત્યેની તીવ્ર જુગુપ્સાથી વાસિત અંતઃકરણપૂર્વક ઉપદેશ આપે અને પ્રસંગે તે પ્રકારના અસદાચારોનો પરિવાર પોતાના જીવનમાં કરે તો શ્રોતાને પણ તે અસદાચાર હેયરૂપે સમ્યક્ પરિણમન પામે. ૨૧/૭૯ અવતરણિકા -
તથા – અવતરણિકાર્ચ -
અને –
સૂત્ર :
નમાવISSલેવનમ્ ા૨૨/૮૦ની સૂત્રાર્થ:
ઋજુભાવનું આસેવન કરે. ૨૨/૮| ટીકા -
'ऋजुभावस्य' कौटिल्यत्यागरूपस्य 'आसेवनम्' अनुष्ठानं देशकेनैव कार्यम्, एवं हि तस्मिनविप्रतारणकारिणि संभाविते सति शिष्यस्तदुपदेशान्न कुतोऽपि दूरवर्ती स्यादिति
૨૨/૮૦ના ટીકાર્ચ -
ઝનુમાવશુ'... શાહિતિ | કૌટિલ્યના ત્યાગરૂપ ઋજુભાવનું અનુષ્ઠાન ઉપદેશકે આસેવન કરવું જોઈએ. આ રીતે અઠગનારા એવા તે ગુરુ સંભાવિત થયે છતે શિષ્ય તેના ઉપદેશથી ક્યારેય પણ દૂરવર્તી થતો નથી.
ત્તિ' શબ્દ ટીકાની સમાપ્તિ અર્થે છે. I૨૨/૮૦ ભાવાર્થ -
ઉપદેશક શ્રોતાને જે પ્રકારનો ઉપદેશ આપે છે તે પ્રકારનું અનુષ્ઠાન તે સ્વયં પણ સેવે છે અને અસદાચારનો પરિહાર કરે છે તેમ પૂર્વમાં બતાવ્યું. હવે જે અનુષ્ઠાન ભગવાને કહ્યાં છે તે અનુષ્ઠાન તે રીતે સેવવાં અતિદુષ્કર છે, તેથી ઉપદેશક ગુરુ જે પ્રકારનાં પોતે અનુષ્ઠાન સેવે છે તે પ્રકારે શ્રોતાને સરળ ભાવથી કહે પરંતુ જે અનુષ્ઠાન પોતે સેવી શકતા નથી તે પોતે સેવે છે તેવું કુટિલતાથી ક્યારેય બતાવે નહિ, પરંતુ દુષ્કર પણ અનુષ્ઠાન અપ્રમાદ ભાવથી સેવવા દ્વારા ક્રમસર સુસાધ્ય બને છે એ પ્રકારે કુટિલતારહિત
