________________
૧૨૦.
धर्मनि र भाग-१ | मध्याय-२ | लोs-१
(द्वितीय अध्याय) टीका:
व्याख्यातः प्रथमोऽध्यायः, साम्प्रतं द्वितीयो व्याख्यायते, विशेषसंबन्धश्चास्य स्वयमेव शास्त्रकृता भणिष्यत इति नेह दर्श्यते, एवमन्येष्वप्यध्यायेष्विति, तस्य चेदमादिसूत्रम् - टोडार्थ :
પ્રથમ અધ્યાય વ્યાખ્યાન કરાયો. હવે બીજો અધ્યાય વ્યાખ્યાન કરાય છે. અને આનો બીજા અધ્યાયનો, વિશેષ સંબંધ=પ્રથમ અધ્યાય સાથેનો વિશેષ સંબંધ, સ્વયં જ શાસ્ત્રકાર કહેશે એથી અહીં બતાવાતો નથી. એ પ્રમાણે અન્ય પણ અધ્યાયોમાં ગ્રંથકારશ્રી સ્વયં સંબંધ બતાવશે, તેથી ટીકાકારશ્રી બતાવશે નહિ. અને તેનું બીજા અધ્યાયનું, આ=આગળમાં કહેવાય છે એ, પ્રથમ સૂત્ર छे
Rels:
प्रायः सद्धर्मबीजानि, गृहिष्वेवंविधेष्वलम् । रोहन्ति विधिनोप्तानि यथा बीजानि सत्क्षितौ ।।१।।
दोआर्थ:
આવા પ્રકારના=પ્રથમ અધ્યાયમાં વર્ણન કર્યું એવા પ્રકારના, ગૃહસ્થમાં પ્રાયઃ કરીને વિધિપૂર્વક વપન કરાયેલા સદ્ધર્મનાં બીજો અત્યંત આરોહણ પામે છે જે પ્રમાણે સુંદર ભૂમિમાં વપન કરાયેલાં બીજો વૃક્ષરૂપે આરોહણ પામે છે. [૧]
टीs:
'प्रायः' बाहुल्येन 'सद्धर्मबीजानि' 'सद्धर्मस्य' सम्यग्ज्ञानदर्शनचारित्ररूपस्य 'बीजानि' कारणानि, तानि चामूनि - "दुःखितेषु दयाऽत्यन्तमद्वेषो गुणवत्सु च ।
औचित्यासेवनं चैव सर्वत्रैवाविशेषतः ।।४६।।" [योगदृष्टि० ३२] इति ।। 'गृहिषु' गृहस्थेषु ‘एवं विधेषु' कुलक्रमागतानिन्द्यन्यायानुष्ठानादिगुणभाजनेषु 'अलं' स्वफलावन्ध्यकारणत्वेन अत्यर्थं 'रोहन्ति' धर्मचिन्तादिलक्षणाङ्कुरादिमन्ति जायन्ते, उक्तं च"वपनं धर्मबीजस्य सत्प्रशंसादि तद्गतम् । तच्चिन्ताद्यङ्कुरादि स्यात् फलसिद्धिस्तु निर्वृतिः ।।४७।।" []
