Page Text
________________
ભાષાંતર
છેદથી કે સિંહભક્ષણથી ખાવું. એક પડખેથી ખાતાં ખાતાં સંપૂર્ણ ખાય તે કટકચછેદ કહેવાય અને ઉપરથી નીચે સુધી ખાય તે પ્રતરછેદ કહેવાય, જ્યાંથી શરૂ કરે ત્યાં સમાપ્ત કરે તે સિંહલક્ષિત પણ માંડલીમાં બેસવાવાળાને કટકચછેદને વિધિ નથી. સુરસુર કે ચવચવ શબ્દ ન થાય તેવી રીતિએ આહાર કરે. જલદી નહિં તેમજ ધીમું પણ નહિં, અને વળી ભેંય પડે નહિં તેવી રીતિએ મનવચન અને કાયાની ગુપ્તિવાળો જે ભેજન કરે તે પ્રક્ષેપશુદ્ધિ કહેવાય. ભેજનની ઉપર રાગ કરીને ખાવું તે અંગારદેષ કહેવાય અને તે ઉપર દ્વેષ કરીને ખાવું તે ધૂમ્રદેષ જાણવે. પરમાર્થ એ છે કે સાધુઓએ રાગદ્વેષ રહિતપણે ભોજન કરવું. રાગાદિકનું પ્રમાણ જેટલું હોય તેટલાજ કર્મબંધ થાય. પ્રાચે કરીને જોજનનું અશદ્ધપણું હોવાથી રાગાદિ થાય છે, અને તેને લીધે આત્માનું ચંચળપણું પણ થાય છે. સારી રીતે અભ્યસ્ત કરેલી અને વૈરાગ્યાદિમય એવી નિર્મળભાવનાઓથી જરૂર રાગાદિકને ક્ષય થાય છે. હવે જનનાં કારણે જણાવે છે.
વેચી રહ૬ ત્યિ રહ૬, રિ ૨૬૭, ના ૨૬૮ ને ર૬૨ સુધાવેદનીય તે શમાવવા માટે, વેયાવચ્ચ કરવા માટે, ઇરિયાસમિતિને શોધવા માટે, સંયમના પાલન માટે, પ્રાણના રક્ષણને માટે અને છઠ્ઠ ધર્મચિંતનને માટે સાધુઓ ભેજન કરે. જગતમાં સુધા સરખી વેદના નથી તેથી સુધાની શાંતિ માટે ભજન કરે. ભૂખે વેયાવચ્ચ ન કરી શકે માટે વેયાવચ્ચ માટે ભેજન કરે, ભૂખે થયેલે ઈરિયાસમિતિ ન શોધી શકે માટે ઈરિયા શુદ્ધિને માટે પણ ભેજન કરે, ભૂખ્યો પડિલેહણ વિગેરે સંજમનું પણ ન પાલન કરી શકે તેથી સંયમ માટે ભેજન કરે, તેમજ ભૂખ્યાના પ્રાણ મળ વિગેરે નાશ પામે માટે તે પ્રાણબલના બચાવ માટે ભેજન કરે. ભૂખ્ય સૂત્રાદિને ગણવામાં અને સૂત્રના અર્થ વિચારવામાં અશકત થાય તે ધર્મચિન્તા કહેવાય તે માટે પણ ભજન કરે.
પણ સાધુએ રૂપ, રંગ કે બળને માટે ભેજન કરવું નહિ. પૂર્વે કહેલા સુધાદિકકારણેમાંથી કોઈ કારણે સાધુઓ ભેજન કરે, તે આહાર પણ વિગવાળો નહિં, તેમ અતિશય પણ નહિં, પરંતુ પ્રમાણસર જોજન કરે. સુધાદિકઆલંબને સિવાય રૂપરંગને માટે જે ભોજન કરે છે તેઓને વણદિકના વિચારને લીધે તીવકર્મબંધ થાય છે એમ જાણવું છે
વિગયેનું વર્ણન કહે છે.
विगइ ३७०, खीरं ३७१, गो ३७२ चत्ता ३७३, दव ३७४, गळ ३७५, सेसा ३७६, एगे ३७७, दहि ३७८, घय ३७९, मज्ज ३८० खज्जूर ३८१ एत्यं ३८२ विगई ૨૮૨, તા ૨૮૪, પત્ય ૨૮૬, જન્મ ૨૮૧, ૫, ૨૮૭,
વર્ગતિથી ડરેલો જે સાધુ હોય તે વિકારને કરનારી એવી વિગને ખાય નહિં, કેમકે વિગ વિકાર કરવાના સ્વભાવવાળી જ છે, અને તેથી તે વિગઈયે બળાત્કારે પણ ખાનારને ગતિએ લઇ જાય છે. તે વિગના ભેદ કહે છે. દૂધ, દહિં, માખણ, ઘી, તેલ, ગોળ૬, મળ, મધ૮ માંસ તેમજ પકવાની• એ દશ પ્રકારની વિગ છે. તેમાં ગાય, ભેંસ, ઊંટડી, પશુ અને ડાના દુધે તે પાંચ દુધની વિગય છે. ( આ ઉપરથી જેએ ઉંટડીનું દુધ અભયજ માને છે તે
| SR No. | 022091 |
| Book Title | Panchvastu |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |