________________
૭૨
વૈરાગ્યકલ્પલતા/બ્લોક-૭૦ શ્લોક :
शुद्धात्मनां तत्र विसारि दत्ते, तत्सौरभं हर्षभरं प्रकृत्या । अतुच्छमूर्छा कुरुते तदेव,
व्यक्तं महामोहचमूभटानाम् ।।७०।। શ્લોકાર્થ :
ત્યાં વિવેકપર્વત ઉપર, વિસ્તારને પામતી એવી તેની સૌરભ= વૈરાગ્યવાટીની સૌરભ, પ્રકૃતિથી શુદ્ધ આત્માઓના હર્ષના સમૂહને આપે છે અને વ્યક્ત એવી તેજ-વૈરાગ્યવાટીની સૌરભ જ, મહામોહરૂપી ચોરના સુભટોને અતુચ્છમૂર્છાને કરે છે અતિશયમૂચ્છને કરે છે. ll૭૦II ભાવાર્થ :વૈરાગ્યવાહીની સૌરભ પ્રકૃતિથી શુદ્ધ આત્માઓને આનંદ આપનાર અને મહામોહરૂપી ચોરના સુભટોને અતિશય મૂર્છા આપનાર :
જ્યારે જીવમાં વિવેક પ્રગટે છે ત્યારે જીવ વિવેકરૂપી પર્વત પર હોય છે. વિવેક જીવને પદાર્થનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ બતાવે છે, તેથી વિવેકવાળી અવસ્થામાં જીવમાં વૈરાગ્ય પૂર્ણ રીતે ખીલે છે, તેથી કહ્યું કે વિવેકપર્વત ઉપર વૈરાગ્યવાદી છે અને તે વિવેકપર્વત ઉપર રહેલ વૈરાગ્યવાટીની સુગંધ જેઓનો આત્મા કર્મના વિગમનથી શુદ્ધ બનેલ છે તેઓને પ્રકૃતિથી આનંદ આપે છે તેથી વૈરાગ્યવાળા જીવો સદા આનંદને અનુભવનારા છે.
વળી, વૈરાગ્યવાટીમાંથી પ્રસરતી સુગંધ મોહરૂપી સુભટોને અત્યંત મૂચ્છ કરે છે; કેમ કે જેમ જેમ જીવમાં વિરક્તભાવ વધે છે તેમ તેમ મોહના પરિણામો અત્યંત નષ્ટપ્રાયઃ થાય છે અને સત્તામાં રહેલા મોહના સંસ્કારો પણ ક્રમસર ક્ષીણ ક્ષીણતર થાય છે તેથી મોહના સૈન્ય માટે વૈરાગ્યવાટીની સૌરભ અત્યંત મૂર્છાનું કારણ છે. આથી જ અસંગભાવમાં વર્તતા મુનિના ચિત્તમાં મોહનાં નિમિત્તોથી પણ મોહના કલ્લોલો થઈ શકતા નથી. II૭૦માં
