________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/બ્લોક-૫૪-પપ કથિત “નવકાર આદિ સૂત્રોના વાચ્ય અર્થનો સ્વશક્તિ અનુસાર બોધ કરીને ઉચિત કાળે તે તે અર્થને સ્પર્શે એ રીતે જપ કરવાથી ચિત્ત વિતરાગના ગુણોને સ્પર્શે છે જેનાથી આત્મામાં કંઈક કંઈક સ્વઉપયોગ અનુસાર જે ભાવો સ્પર્શે છે તે આત્મામાં સંસ્કારરૂપે રહે છે અને તે પ્રકારના માનસવ્યાપારકાળમાં બંધાયેલું પુણ્ય જન્માંતરમાં તે પ્રકારની સામગ્રી આપીને ફરી તે સંસ્કારનો ઉદ્ધોધ કરશે, જેથી ઉત્તરોત્તરના યોગમાર્ગની પ્રાપ્તિથી સંસારનો અંત થશે. આ પ્રકારના ભાવધર્મના રહસ્યનો લાભ એ પાકેલા ફળરૂપ છે. પિઝા શ્લોક :
प्रोक्तो जिनेन्द्ररयमेव मोक्षप्रसाधको निश्चयतोऽनुपाधिः । द्रव्यात्मको नीतिकुलादिभावी,
धर्मस्तु दत्त्वाऽभ्युदयं प्रयाति ।।५५।। શ્લોકાર્થ :
જિનેશ્વરો વડે કહેવાયેલો અનુપાધિસ્વરૂપ આ જ=શ્લોક-૫૪માં કહેલ ભાવધર્મ જ, નિશ્ચયથી=પરમાર્થથી, મોક્ષનો પ્રસાઘક કહેવાયો છે. વળી, નીતિકુલાદિભાવિ=નીતિક્લાદિથી થનારી દ્રવ્યાત્મક ધર્મ અભ્યદયને આપીને ચાલ્યો જાય છે. પિપI.
નીતિવૃત્તવિંમાં ‘રિ પદથી શ્રાવકાચારનું, સાધ્વાચારનું ગ્રહણ કરવું, ભાવાર્થ - જિનેશ્વરોએ કહેલ અનુપાધિસ્વરૂપ ભાવધર્મ પરમાર્થથી મોક્ષસાધક:
શ્લોક-૫૧માં કહ્યું કે સદ્ગુરુનો અને ધર્મબંધુનો યોગ પુષ્પાદિભરની ઉપમાવાળો છે તે સદ્ગુરુનો અને ધર્મબંધુનો યોગ થયા પછી તે સદ્ગુરુ સધર્મના પથનો ઉપદેશ આપે છે અને ધર્મબંધુના સંગમથી યોગ્ય જીવોનું વીર્ય ઉલ્લસિત થાય છે, તેથી સ્વશક્તિ અનુસાર તેવા જીવો શુદ્ધધર્મને સેવે છે. તે શુદ્ધધર્મની પ્રાપ્તિ પરમાર્થથી મોક્ષની પ્રાપ્તિનું પ્રબળ કારણ છે. વળી, આ શુદ્ધધર્મની પ્રાપ્તિ
