________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૬-૧૭
૧૬
સુંદર સત્ત્વરૂપ કપૂરની રજથી રમ્ય :
વળી, જેમ તે સુંદર મહેલમાં ઠેકઠેકાણે કપૂર રાખેલ હોય તેથી તેની સુગંધ મહેલમાં ચોમેર વર્તે છે, તેમ વૈરાગ્યરૂપી મહેલમાં સુંદર સત્ત્વરૂપ કપૂરની રજ વર્તે છે.
વિસ્તાર પામતી શ્રુતની ધારણારૂપી કસ્તૂરિકાથી સુગંધિર્ત :
..
વળી, જેમ મહેલ કસ્તૂરિકાથી સૌરભવાળો કરાયેલો હોય છે તેમ વૈરાગ્યરૂપી મહેલ વિસ્તાર પામતી એવી શ્રુતધારણાથી સુગંધિત કરાયેલો છે અર્થાત્ અભિનવ શ્રુતનું અધ્યયન કરીને શ્રુતના સૂક્ષ્મ-સૂક્ષ્મતર પદાર્થોને ધારણ કરીને તે વૈરાગ્ય તત્ત્વના મર્મને સ્પર્શે એવો સુંદર કરાયેલો હોય છે. II૧૬ા
શ્લોક ઃ
छायाभरैर्ध्वस्तसमस्तकर्म
धर्मप्रचारे स्वविलाससिद्धैः ।
नीते सदा शीतलतां च शील
નીનાભિષે: સાંઋમિજામ્બુવનૈઃ ।।૭।।
શ્લોકાર્થ :
સ્વવિલાસથી સિદ્ધ એવા છાયાના સમૂહથી ધ્વસ્ત થયો છે સમસ્ત કર્મરૂપી ગરમીનો પ્રચાર જેમાં એવો, શીલની લીલા નામનાં સાંક્રમિક એવાં પાણીનાં યંત્રો વડે સદા શીતલતાને પ્રાપ્ત થયેલ એવો વૈરાગ્યરૂપી અંતરંગ મહેલ છે. II૧૭
ભાવાર્થ:
શુદ્ધભાવોના વિલાસથી સિદ્ધ એવી આત્માના સ્વરૂપની છાયાભરપૂર હોવાથી કર્મરૂપી ગરમીના પ્રચારથી રહિત =
વળી, જેમ તે સુંદર મહેલમાં ગરમી ન થાય તેવી શીતલતા અર્થે ચારે બાજુ છાયાથી ભરપૂર કરવામાં આવે છે, તેમ વૈરાગ્યરૂપી મહેલમાં વૈરાગ્ય પામેલ
