________________
૧૪
વૈરાગ્યકાલતા/બ્લોક-૧૪-૧૫ સ્કુરાયમાન થતા મૂળગુણરૂપી ચંદ્રકાંત મણિથી જડાયેલી ભૂમિવાળો -
વળી, જેમ મહેલની ભૂમિ સુંદર રત્નોથી જડાયેલી હોય તેમ સ્કુરાયમાન થતા મૂલગુણરૂપી ઇન્દુકાન્તરત્નથી સારી રીતે જડાયેલી એવી ભૂમિવાળો વૈરાગ્યરૂપી મહેલ છે. આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે સંસારથી વિરક્ત થયેલા મુનિનો વૈરાગ્યનો પરિણામ પાંચ મહાવ્રતોરૂપ મૂલગુણોથી યુક્ત છે.
વળી, જેમ સુંદર મહેલમાં સુશોભિત ચંદરવા હોય છે તેમ વૈરાગ્યરૂપી મહેલ ઉત્તરગુણોના સમુદાયરૂપ ચંદરવાની શોભાથી યુક્ત છે. આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે વૈરાગ્યવાળા મુનિના ચિત્તમાં પાંચ સમિતિઓ, ત્રણ ગુપ્તિઓ, પિંડવિશુદ્ધિ આદિ જે ઉત્તરગુણો વર્તે છે તેનાથી વૈરાગ્યરૂપી મહેલ શોભાયમાન છે. II૧૪ના શ્લોક :विसृत्वरैरुत्तरसद्गुणौघैः, प्रपञ्चितानन्तवितानशोभे । स्वकर्मरन्ध्राख्यगवाक्षलम्बिમુવચૂનોપથીનો પારકા શ્લોકાર્થ :
અને વિસ્તાર પામતા એવા ઉત્તર સગુણોના સમુદાયો વડે પ્રાંચિત - થયેલી અનંત વિતાનની શોભા જેમાં એવો અર્થાત્ રચાયેલી છે અનંત ચંદરવાની શોભા જેમાં એવો, અને સ્વકર્મના રક્વ=છિદ્ર, નામના ગવાક્ષને અવલંબી મોતીઓના ઝૂમખાની ઉપમાવાળા બુદ્ધિના ગુણોનો સમુદાય છે જેમાં એવો વૈરાગ્યરૂપી અંતરંગ મહેલ છે. II૧૫ll ભાવાર્થ :દર્શનમોહનીયના ક્ષયોપશમભાવરૂપ ગવાક્ષમાં બુદ્ધિના આઠ ગુણોરૂપી લટકતા ઝૂમખાવાળો - વળી, જેમ સુંદર મહેલમાં ગવાક્ષ=ઝરૂખા, હોય છે અને તે ઝરૂખામાં