________________
૨પ૦
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૩૬-૨૩૭ શ્લોકાર્ચ -
જે પ્રમાણે વણિક શીધ્ર રત્નની પરીક્ષા વડે રત્નની પરીક્ષા કરીને પ્રમોદને પ્રાપ્ત કરે છે તે પ્રમાણે જ્ઞાની સમાધિની શુદ્ધિથી બ્રહનો અનુભવ કરીને શુદ્ધ આત્માના સ્વરૂપનો અનુભવ કરીને, ઉપશમનું એક રાજ્ય પ્રાપ્ત કરે છે. ર૩૬ll ભાવાર્થ
જે પ્રમાણે રત્નનો વણિક રત્નની પરીક્ષામાં નિપુણ થયા પછી રત્નની પરીક્ષા કરીને સુંદર રત્નોને પ્રાપ્ત કરે ત્યારે પ્રમોદ થાય છે; કેમ કે તે રત્નથી તેને પ્રચુર સંપત્તિ મળશે તેવો સ્થિર નિર્ણય છે તે પ્રમાણે સમાધિની શુદ્ધિમાં યત્ન કરનાર યોગી જ્યારે નિર્વિકલ્પદશાને પ્રાપ્ત કરે છે ત્યારે સમાધિના શુદ્ધિના બળથી મોહથી અનાકુળ એવા આત્માના સ્વરૂપનો અનુભવ કરે છે, જેના કારણે કષાયોના ઉપશમરૂપ એક રાજ્યને પ્રાપ્ત કરે છે. જેના પ્રકર્ષને પ્રાપ્ત કરીને તે જ્ઞાની અવશ્ય સર્વકર્મરહિત અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરશે. પર૩૬ શ્લોક -
प्राणप्रियप्रेमसुखं न भोगास्वादं विना वेत्ति यथा कुमारी । समाधियोगानुभवं विनैवं,
न वेत्ति लोकः शमशर्म साधो, ॥२३७।। શ્લોકાર્ચ -
જે પ્રમાણે કુમારી કન્યા ભોગના માસ્વાદ વગર પ્રાણપ્રિયના પ્રેમના સુખને જાણતી નથી એ રીતે લોક સમાધિયોગના અનુભવ વગર ચિત્તને સમાધિયોગમાં પ્રવર્તાવીને થતા ઉપશમના સુખના અનુભવ વગર, સાધુના સમસુખને જાણતો નથી. ર૩૭ળા ભાવાર્થ - કુમારી કન્યા પતિના ભોગના આસ્વાદન વગર પતિના પ્રેમના સુખને જાણી
