________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૯૦-૧૯૧
છે, સમાધિથી હીન એવા તે સાધુ વાલ્લભ્યક એવા તેના વિગમનમાં=પરના પ્રીતિ ઉત્પાદક એવાં વલ્લભ વચનોના વિગમનમાં, અતુલ શોકને પામે છે=અત્યંત શોકને પામે છે. II૧૯૦૫
૨૦૩
ભાવાર્થ:
કોઈક સાધુ યત્કિંચિત્ શાસ્ત્રો ભણેલા હોય અને તેની ઉપદેશ આદિની બાહ્ય શક્તિને જોઈને શ્રોતા આદિ તેઓને પ્રશંસાનાં વચનોરૂપ ચાટુક્રિયા કરે છે અને તે ક્રિયાથી પ્રાપ્ત થયેલા વલ્લભપણાની બુદ્ધિથી તે મહાત્મા સ્વચિત્તમાં આનંદને ધારણ કરે છે અર્થાત્ વિચારે છે કે આ શ્રોતાઓ આપણને સમજી શકે તેવી પ્રજ્ઞાવાળા છે તેથી તેમનાં પ્રશંસાવચનો દ્વારા હંમેશાં પ્રીતિને ધારણ કરે છે તે સાધુ સમાધિથી રહિત છે અર્થાત્ સંસારના ઉચ્છેદના કારણીભૂત એવા સમભાવના પરિણામથી રહિત છે તેથી લોકોના તુચ્છ વચનથી હર્ષિત થાય છે. આવા સાધુ કોઈ અન્યસ્થાનમાં જાય ત્યાં તેની બુદ્ધિની પ્રશંસા કરે તેવો વર્ગ પ્રાપ્ત ન થાય ત્યારે અતુલશોકને પામે છે અર્થાત્ વિચારે છે કે આ ક્ષેત્રમાં આપણને સમજી શકે તેવી પ્રજ્ઞાવાળા જીવો નથી. તેથી તે ક્ષેત્રને પામીને શોકાતુર પરિણામને કારણે તે સ્થાનને છોડીને જ્યાં માન-સન્માનાદિ મળે તેવાં સ્થાનોને પસંદ કરે છે. તેઓ સંયમના સમાધિના પરિણામને પામીને કલ્યાણને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી. II૧૯૦
શ્લોક ઃ
श्रुतस्थितेर्माषतुषस्य वार्ता, श्रीस्थूलभद्रस्य च विक्रियायाः ।
श्रुत्वा श्रुतं दर्पभिदेव लब्ध्वा,
न तेन दृष्यन्ति समाधिभाजः । । १९१ । ।
શ્લોકાર્થ :
શ્રુતની સ્થિતિવાળા માષષમુનિની વાર્તાને અને સ્ફુલિભદ્રમુનિની વિક્રિયાની વાર્તાને સાંભળીને દર્પના ભેદનાર જ એવા શ્રુતને પામીને તેનાથી=શ્રુતથી, સમાધિવાળા જીવો દર્પને પામતા નથી. II૧૯૧૫
