________________
૮૨
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૭૯-૮૦ બળનું કાર્ય નથીeતેઆના નાશ કરવાનો ઉપાય તેઓની સાથે બળપૂર્વક યુદ્ધ કરવું ઉચિત નથી. ll૭૯ll ભાવાર્થ - મોહના કલ્લોલોને શાંત થવાનો ઉપાય શું? તે માટે સદ્ધોધમંત્રીનું કથન :
પૂર્વશ્લોકમાં ચારિત્રરાજા સમ્બોધમંત્રીને મોહના અત્યંત નાશનો ઉપાય પૂછે છે, તેથી યુદ્ધની નીતિને સારી રીતે જાણનાર એવો સદ્ધોધમંત્રી રાજાને કહે છે – જે મોહરાજાના સૈન્યની પલાયન થવાની કળા તેઓનું રક્ષણ છે, તેઓની સામે બળથી કાર્ય કરવામાં આવે તો તેઓ પલાયન થઈ જશે, પરંતુ તેઓનો અત્યંત વિનાશ થશે નહિ અને તેમ થવાથી ફરી ફરી તેઓનો ઉપદ્રવ પ્રાપ્ત થશે.
આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય છે કે વિવેકી શ્રાવક પોતાને થતા મોહના ઉપદ્રવોના નાશનો ઉપાય સમ્બોધને પૂછે છે અને સદ્ધોધ તેને મતિ આપે છે કે માત્ર ચારિત્રના આચારના પાલનથી ક્ષણભર મોહના કલ્લોલો બંધ થશે તોપણ તેઓનો અત્યંત નાશ થશે નહિ, તેથી ક્રિયા કરવાથી ક્ષણભર શાંત થયેલા મોહના પરિણામો ફરી ઉપદ્રવ કરવા આવશે, તેથી તેના નાશનો ઉપાય બળ કરીને ચારિત્રની ક્રિયા કરવી એ નથી. તો શું ઉપાય છે તે આગળના શ્લોકમાં બતાવે છે. IIછલા શ્લોક -
उपद्रवस्यास्य विनाशहेतुः, पूजाऽस्ति पूता परमेश्वरस्य । स्वसैन्यसंमर्दमृतेऽपि हन्त,
हतो यया स्याद् द्विषतां प्रचारः ।।८।। શ્લોકાર્ધ :(વળી, ચારિત્રરાજાને બોધમંત્રી કહે છે –) આના=મોહના સૈન્યના,
