Page Text
________________ શબ્દાર્થ (નિનેન્દ્રપૂના) જિનપૂજા (ગુરુપર્યંપાતિ) સદ્ગુરુચરણસેવા (સર્વાનુમ્મા) પ્રાણિમાત્ર પર દયા, (શુમપાત્રતાન) સત્પાત્રમાં દાન, (મુIનુરા) સદ્ગુણો ઉપર પ્રેમભાવ અને (કૃતિરા) શાસ્ત્ર પ્રત્યે શ્રદ્ધા (મૂનિ) ઉપરની વાતો () આ (7નન્મવૃક્ષણ્ય) મનુષ્યજન્મ રૂપી વૃક્ષનાં (તાનિ) ફલ છે. 93/ ભાવાર્થઃ જિનેશ્વર ભગવંતની પૂજા, સરુના ચરણકમળની સેવા, જીવદયા, સુપાત્રમાં દાન, સગુણો પ્રત્યે પ્રેમ અને જિનવચન પર શ્રદ્ધા એ છ આ માનવ જન્મરૂપી વૃક્ષના ફળ છે. 93 વિવેચનઃ ગ્રન્થકારશ્રીએ આ શ્લોકમાં માનવ જન્મને એક વૃક્ષની ઉપમા આપીને માનવ જન્મના જે કર્તવ્યો છે તેને સંક્ષેપમાં છ વિભાગમાં વહેંચીને તેને માનવ જન્મના છ ફળ દર્શાવ્યા છે. જે વૃક્ષ ફળરહિત હોય અથવા કડવા ફળવાળું હોય તો તેની કિંમત કાંઈ જ રહેતી નથી. તેમજ માનવ જન્મ શુભ કર્તવ્યો વગરનું અથવા અશુભ કાર્યો દ્વારા જતું હોય તો તેની કિંમત જ્ઞાનિયોની નજરમાં કાંઈ જ નથી. તેથી દરેક સાધકે જીવનમાં આ છે કર્તવ્યોને અપનાવવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ તે છ કર્તવ્યો છે - (1) જિનેન્દ્ર પૂજા, (2) સદ્ગુરુ ચરણસેવા, (3) જીવદયા પાલન, (4) સુપાત્રદાન, (5) સદ્ગુણો પ્રત્યે પ્રેમ, (6) જિનવચન પર શ્રદ્ધા. કયાંક માનવજીવનના આઠ ફળ પણ બતાવ્યા છે - पूज्य पूजा दयादानं, तीर्थयात्रा जप स्तपः / श्रुतं परोपकारं च मर्त्यजन्मफलाष्टकम् // (1) પૂજ્ય પુરુષોની પૂજા, (2) જીવદયા પાલન, (3) સુપાત્રદાન, (4) તીર્થયાત્રા, (5) નમસ્કાર મહામંત્રનો જાપ, (6) યથાશક્તિ તપ, (7) ધર્મશાસ્ત્રોનું અધ્યયન, (8) પરોપકાર. માનવજન્મના આ આઠ ફળ છે. એ રીતે કયાંય છે અને ક્યાંય આઠ ફળ દર્શાવીને સાધકને માનવ જન્મને સફળ બનાવવાનો જ ઉપદેશ આપ્યો છે. 93 હવે ગ્રન્થકારશ્રી સાધકને સાધના દ્વારા સાધ્ય સિદ્ધ કરવા માટે સામાન્યપણે સાધનાના માર્ગો સામાન્ય ઉપદેશ દ્વારા દેખાડે છે. - સામાન્ય ઉપદેશ ___ छंद - शिखरिणीवृत्त श्रियं पात्रे वापं जनय नयमार्ग नय मनः / स्मरक्रोधाद्यारीन् दलय कलय प्राणिषु दयां, जिनोक्तं सिद्धान्तं श्रुणु वृणु जवान्मुक्तिकमलाम् // 14 // 99.
| SR No. | 022067 |
| Book Title | Sindur Prakar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayanandvijay |
| Publisher | Guru Ramchandra Prakasham Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 110 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |