________________
૮૦ ]
[પ્રરૂપણાવિચારગ્રન્થાનુવાદ
તે પદ્ધિસિદ્ધાળું રળે એ ગાથામાં કહેવાપૂર્વક પૂર્વે કહેલું છે. વળી કોઈક ઠેકાણે કેટલાક ભવો અને કોઈક સ્થળે અનંતા પણ કીધા છે, પરંતુ તેમાં પણ, તિર્યંચ-મનુષ્ય અને દેવમાં કેટલાક ભવો ભમીને મહાવિદેહક્ષેત્રમાં લાંબાકાળે મોક્ષે જશે. એ પ્રમાણે ઉપદેશમાલાકર્ણિકા આદિમાં કેટલાક ભવોની વાત પ્રાપ્ત થાય છે, અને તેની વૃત્તિમાં અનંતાભવો પણ પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી કરીને જ્યાં જેવું દેખાય ત્યાં તેવી પ્રરૂપણા કરવી માટે ‘નિરર્થક કાર્યને ઉત્પન્ન ઉભું કરીને આત્માને દુર્ગતિની સગાઈવાળો પ્રેમી કેમ બનાવવો?
જ્યારે શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય આદિવડે કરીને પણ અનંત ભવનો નિયમ બંધાયો નથી, ત્યાં બીજાઓનું તો શું ગજું? ઇત્યાદિ પોતે જ વિચારી લેવું, વળી તે ‘મિથ્યાર્દષ્ટિઓનું બ્રહ્મચર્યપાલન, સાધુભક્તિ જિનભવન રક્ષણ, સહાય આપવી આદિ કાંઈપણ અનુમોદનાને યોગ્ય નથી' એમ જે કહે છે, તે પણ વિચારણાને પાત્ર છે, પ્રકારાંતરોનું પણ બીજા ગ્રંથોમાંથી પ્રાપ્તિ થાય છે, તે આ પ્રમાણે
અરિહંત અરિહંતેપુ॰ સુસાધૂળ સાદૂનહિં આ બંને ગાથાની અંદર જે જેનું, જ્યાં અનુમોદનીયપણું છે તે જણાવ્યું છે, આ સિવાયના બાકીના જીવોમાં જે કાંઈક અનુમોદનીયપણું છે,તે ગ્રંથકાર જણાવે છે,
अहवा सव्वं चिय वीयराय वयणाणुसारि जं सुकडं । कालत्तयेवि तिविहं अणुमोमो तयं सव्वं ॥
આ ગાથાની વૃત્તિમાં આ પ્રમાણે છે, અથવા તો ચિય=એવકાર માટે છે, જેથી કરીને બધું જ જિનવચનને અનુસારે ચાલનારું જિન વચનાનુયાયી એવું જે સુકૃત ‘જિનભવન અને બિંબ કરાવવા, તેની પ્રતિષ્ઠા કરવી, સિદ્ધાંતના પુસ્તક લખવા, તીર્થયાત્રા કરવી, સંઘ વાત્સલ્ય કરવું, જિનશાસનની પ્રભાવના કરવી, જ્ઞાનાદિમાં સહાય કરવી, ધર્મમાં સાનિધ્યપણું કરવું, ક્ષમા-માર્દવ-સંવેગ-આદિરૂપમિથ્યાદષ્ટિ સંબંધીઓનું પણ માર્ગાનુયાયી જે ત્રણ કાલનું સંબંધી કૃત્ય કરવું, કરાવવું, અનુમોદવું–
