________________
વિજય શો ઉપાડવામાં
૭૨ ]
[ પ્રરૂપણાવિચારગ્રસ્થાનુવાદ વેચફ વિવિધ રીતે કંપે છે, વત્ત એકસ્થાનેથી બીજે સ્થાને જાય છે. હું કાંઈક ચાલે છે, વટ્ટ સર્વદિશાઓમાં ચાલે છે અથવા બીજા પદાર્થનો સ્પર્શ કરે છે રદ્યુમડું ક્ષોભ પામે છે આદિ કવીરડુ પ્રબળતાપૂર્વક પ્રેરે છે અથવા બીજા પદાર્થનું પ્રતિપાદન કરે છે તે તું માવં પરિણમે ઉત્તેપણ, અવક્ષેપણ આકુંચન અને પ્રસારણ વગેરે પર્યાયોને પામે છે ત્યારે તે જીવા આરંભ કરે છે, સંરંભ કરે છે, સમારંભ કરે છે, આરંભમાં પ્રવર્તે છે, સંરંભમાં પ્રવર્તે છે, સમારંભમાં પ્રવર્તે છે, આરંભ કરતો, સંરંભ કરતો, સમારંભ કરતો થકો ઘણાં-ભૂતોને-જીવોને-સત્ત્વોને સુવરવીવીયાણ મરણરૂપ દુઃખ પમાડવું કે ઈષ્ટ વિયોગાદિના દુઃખના હેતુઓ પમાડવામાં સોયાવળીયા, શોકના-દીનતા પમાડવામાં નૂરીવીપ શોકના વધારાથી શરીરને જીર્ણતા પમાડવામાં તિખાવાથી શોકનો વધારો થવાથી જ રોવરાવવામાં કે લાળ જરાવવામાં પિટ્ટાવાયા, પીટાવવામાં કે શરીરને સંતાપ દેવામાં વર્તે છે. ત્યારે–હે મંડિતપુત્ર! તે સદા સમિતિ આત્મા જ્યારે હાલ-ચાલે કે ફરે ત્યારે તે આત્મા તે તે જીવની અંત ક્રિયા થાય કે નહિ? (તે પહેલું સૂત્ર અને) જ્યારે તે જીવ હલન-ચલન ન કરે તે તે ભાવોને ન પરિણમે ત્યારે તે જીવોને અંતક્રિયા થાય કે નહિં? તે બીજું સૂત્ર જાણવું, ભગવતીસૂત્ર; આ સૂત્ર વિશિષ્ટતર છે જ. તે આ પ્રમાણે :– अभिक्कममाणे-पडिक्कममाणे-संकुचमाणे-पसारेमाणे-विणिअट्टमाणे' संपलिजमाणे एगया गुणसमियस्स रियंतो कायसंफासमणुचिन्नो एगतिया पाणा उद्दायंति इत्याचाराँगे। - તે જીવ આગળ જતો, પાછળ ફરતો, હાથ-પગનો સંકોચ કરતો અથવા પહોળા કરતો, અથવા પડખું ફરતો એવા ગુણ સમૃદ્ધ સમિતિધર આત્માની કાયાના સ્પર્શને પામતાં કેટલાક સંપતિમ પ્રાણીઓને ઉપદ્રવ થાય છે એ પ્રમાણે આચારાંગસૂત્રના પહેલા શ્રુતસ્કંધના પાંચમા લોકસાર અધ્યયયના ચોથા ઉદ્દેશામાં કહ્યું છે, તેની વૃત્તિ આ પ્રમાણે –
છે ત્યાદ્રિહંમેશા ગુરુના આદેશનું પાલન કરનારો એવો તે સાધુ આવા વ્યાપારવાલો થાય છે તે આ પ્રમાણે મિમિનું જતને પ્રતિક્રમનું
