________________
૬૦]
[પ્રરૂપણવિચારગ્રસ્થાનુવાદ છે તે તત્ત્વત્રયીની અંતર્ગત અંદર સમાયેલ છે? કે બહાર રહે છે?' જો પહેલો વિભાગ સ્વીકારીએ તો જેનમાર્ગ અને મિથ્યાષ્ટિમાર્ગ એ બન્નેના માર્ગના એકત્વની આપત્તિ આવશે. અને જો બીજો વિભાગ સ્વીકારીએ તો–જે મિથ્યાષ્ટિની ક્રિયા તત્ત્વત્રયીની બાહ્ય છે, તે ક્રિયા, તત્ત્વત્રયી ક્રિયાની સાથેની જેમ તે અતત્ત્વત્રયીની ક્રિયા કેવી રીતે અનુમોદનાને યોગ્ય જણાય? તે પોતે જ વિચારી લેવું.
વળી બીજી વાત :– सावजजोग परिवजणाओ, सव्युत्तमो जइ धम्मो ॥ बीओ सावग धम्मो, तइओ संविग्गपक्खपहो ॥१॥ सेसा मिच्छाद्दिट्ठी, गिहिलिह-कुलिंग-दव्वलिंगेहि ॥ अह तिन्निअ मुक्खपहा, संसारपहा तहा तिन्नि ॥२॥
અર્થ :–સાવઘયોગના પરિવર્જન કરવા પૂર્વકનો યતિધર્મ-સાધુધર્મ તે સર્વોત્તમ છે, બીજો શ્રાવકધર્મ, ત્રીજો સંવિજ્ઞ પાક્ષિક; બાકીના ગૃહિલિંગી, કુલિંગી અને દ્રવ્યલિંગી આ બધા મિથ્યાષ્ટિ છે. પહેલાના જે ત્રણ છે તે મોક્ષના માર્ગરૂપ છે અને બાકીના જે છે તે સંસારના માર્ગરૂપ છે.
- તથા :–મિથ્યાષ્ટિઓની ક્રિયાઓનો “મોક્ષમાર્ગમાં અંતર્ભાવ કરવો? કે સંસારમાર્ગમાં અંતર્ભાવ કરવો?” આ બન્ને પક્ષમાં જે પૂર્વે કહેલું છે તે લાગુ પડે છે. વળી અતિચારમાં અને પ્રવચનસારોદ્ધાર આદિમાં પણ તે મિથ્યાષ્ટિઓ અંગે મિથ્યાદુષ્કત આપેલો જણાય છે અને તેથી કરીને તેની ક્રિયાની અનુમોદના અને મિથ્યાદુષ્કત એ બંને યોગ્ય કેવી રીતે ગણાય? કહેલું છે કે –તો પંથેદિર બમ્પરૂ, મુહલૂ ન પીવ જંથી ! એકી સાથે બે માર્ગેથી જવાય નહિ, બે મોઢાની સોયથી કંથા ગોદડી કેમ સિવાય? ઇત્યાદિ જાણવું. જો એની અનુમોદના કરાય તો તેનું આસેવન કેમ ન કરવું? ભટ્ટારક શ્રી હીરસૂરિ મ. દ્વારા બનાવેલા બાર બોલના પટ્ટકની અંદર “બીજા બોલમાં આ જ અર્થનું સમર્થન કરેલું છે, તે આગળ કહીશું. ઇત્યાદિ યુક્તિવિસ્તારને જાણતા હોવા છતાં પણ
