________________
૪]
[ પ્રરૂપણાવિચારગ્રન્થ પ્રસ્તાવના સારું વર્ચસ્વ ધરાવતા એવા પૂ. મહો. સોમવિજયજી મહારાજ : આ બંને પૂજ્યોનું દરેક પટ્ટધરોના તત્કાલીન સમુદાયના મુનિઓ તેમજ પ્રકાંડ મહોપાધ્યાયો ઉપર વર્ચસ્વ સારું હતું.
તેવી જ રીતે પ૭-૫૮-૫૯ અને ૬૦ મા પટ્ટધર ગચ્છાધિપતિઓ પણ આ બંને મહોપાધ્યાયશ્રીઓની પ્રકૃતિથી સંપૂર્ણ માહિતગાર હતા, કે“પૂ. મહો. શ્રી ધર્મસાગરજી ગણિ, સમર્થ તાર્કિક, વાદિપરાભવકારી, શાસન તથા સમુદાય માટે પ્રાણ ન્યોછાવર કરનાર છે અને આ મહો. શ્રી સોમવિજય ગણિ સમર્થ શક્તિશાળી-ગીતાર્થ હોવા છતાં પોતાના જ માન, સ્થાન અને ઉત્કર્ષની ખેવનાવાળા હોવા સાથે “જો બીજા કોઈનું સ્થાન, ગચ્છાધિપતિની પાસે થાય, સમુદાયમાં કે શાસનમાં તેને માન, સન્માન મળે કે તે ઉત્કર્ષ પામે તો તેની અદેખાઈવાળા છે અને સાથોસાથ વધતા માન-સ્થાન ઉત્કર્ષ કે તેજને સહન કરવાને બદલે યેનકેન પ્રકારેણ તેની લઘુતા કેમ થાય? તેની ખાસ કાળજી રાખવાવાળા અને તેવી પેરવી કરનારા પણ છે!!” - આ પરિસ્થિતિના સંપૂર્ણ જાણ એવા તે તે પૂર્વ પૂજ્ય ગચ્છનાયકો – તુર્નને પ્રથમ વંદે સઝનં તવંત ના ન્યાયે સામુદાયિક કે પર સામુદાયિક કોઈપણ મહત્વનું કામ ઉપસ્થિત થાય ત્યારે અથવા પ્રતિસ્પર્ધી વાદિ આદિનો પ્રસંગ આવે ત્યારે સમુદાયના પ્રકાંડ પંડિત મહોપાધ્યાયો તથા મહો. શ્રી સોમવિજય મ. ની સલાહ સૂચના લેતા હતા–પૂછતા હતા છતાં પણ છેવટે પૂ. મહો. શ્રી ધર્મસાગરજી ગણિની સલાહ સૂચનાને જ માન્ય રાખીને જ ચાલતા હતા. (કારણ કે તેમની સલાહ-સૂચના, સમુદાયના ઉત્કર્ષ માટેની જ હોવાથી) તેમજ આ પ્રરૂપણાવિચાર ગ્રંથના અજ્ઞાતનામાં કર્તા પણ પૂ. મહો. શ્રી સોમવિ. મ. ની પદ્ધતિથી માહિતગાર હતા તેમ તેમની આ નીચેની વાતથી જણાઈ આવે છે. કારણ કે તે ગ્રંથ કરતાં તે ગ્રંથકાર લખે છે કે- "अद्येह श्री प्रवचने ये केचन बुद्धविपर्यासात् व्यापन्नदर्शनास्तेषां मूलभूतो निर्नामक: (निर्नायक:) प्रबलतरमिथ्यात्वमोहनीयोदयवशं
