________________
લોકોત્તર તત્વપ્રાપ્તિ-પ.
एवं सिद्धे धर्मे सामान्येनेह लिङ्गसंयुक्ते । नियमेन भवति पुंसां लोकोत्तरतत्त्वसम्प्राप्तिः ॥१॥
આ પ્રમાણે સામાન્યથી આગળ કહેલ રીતિ પ્રમાણે લક્ષણ સહિત ધર્મ સિદ્ધ (પ્રાપ્ત) થયે છતે જીવોને નિયમો લોકોત્તર તત્ત્વની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૧. आद्यं भावारोग्यं बीजं चैषा परस्य तस्यैव । अधिकारिणो नियोगाच्चरम इयं पुद्गलावर्ते ॥२॥
તે આ ધર્મથી ભાવ આરોગ્ય (મોક્ષની ઇચ્છા) અને સભ્યત્વરૂપ બીજને લોકોત્તરતત્ત્વની પ્રાપ્તિનું બીજ)જીવ છેલ્લા પુગલ પરાવર્તકાળમાં પામે છે. ૨.
વિશેષાર્થ :- દારિક, વૈક્રિય, આહારક, તૈજસ, કાર્મણ, શ્વાસોશ્વાસ અને મનએ સાતના સર્વપુલોને ગ્રહણ કરવું તે. પુદ્ગલ પરાવર્ત કહેવાય છે. ગમે તે ધર્મમાં મોક્ષની ઇચ્છા માત્રથી કરાતો ધર્મ એક પુદ્ગલ પરાવર્ત કાળમાં છે. અર્ધપુદ્ગલ પરાવર્ત કાળ બાકી રહે ત્યારે તે જીવ સમ્યકત્વના અંકુરવાળો (સન્મુખ) બને છે. મોહનીયની ૭૦ કોડાકોડી સાગરોપમની સ્થિતિમાંથી ૧ (એક) કોડાકોડી સાગરોપમની સ્થિતિ કરે ત્યારે સમ્યક્ત્વ પામે.. स भवति कालादेव प्राधान्येन सुकृतादिभावेऽपि । ज्वरशमनौषधसमयवदिति समयविदो विदुर्निपुणम् ॥३॥
તેમાં અહિંયા કાળને પ્રાધાન્ય આપ્યું છે, પાણી, ખાતર, તડકો વિગેરે બધા કારણો હોવા છતાં કાળ પ્રાપ્ત થાય ત્યારે જ કેરી આવે છે.
ષોડશકભાવાનુવાદ
