________________
(ધર્મેચ્છલિંગ ષોડશક-૪)
सिद्धस्य चास्य सम्यग्लिङ्गान्येतानि धर्मतत्त्वस्य । विहितानि तत्त्वविद्भिः सुखावबोधाय भव्यानाम् ॥१॥
ધર્મનું લક્ષણ કહ્યું. હવે તેના લક્ષણોને વિસ્તારથી કહે છે. શાસ્ત્રમાં કહેલા ધર્મતત્ત્વની સિદ્ધિનાં સમ્યલક્ષણો ભવ્ય જીવો સુખપૂર્વક જાણી શકે, તે માટે તત્ત્વને જાણનારા (તાત્ત્વિક) પુરુષોએ જે ધર્મના લક્ષણો કહ્યાં છે. તે ધર્મનાં લક્ષણોને કહે છે.....૧
औदार्यं दाक्षिण्यं पापजुगुप्साथ निर्मलो बोधः । लिङ्गानि धर्मसिद्धेः प्रायेण जनप्रियत्वं च ॥२॥
૧. ઔદાર્ય, ૨.દાક્ષિણ્ય,૩. પાપ જુગુપ્સા, ૪.નિર્મળબોધ.અને ૫. જનપ્રિયતા (લોકપ્રિયતા) આદિ ધર્મની નિષ્પત્તિ માટેના (પ્રાયઃ બહુલતયા) લક્ષણ છે....૨ औदार्यं कार्पण्यत्यागाद्विज्ञेयमाशयमहत्त्वम् । गुरुदीनादिष्वौचित्त्यवृत्ति कार्ये तदत्यन्तम् ॥३॥
ઔદાર્ય - કૃપણતાનો ત્યાગ, તુચ્છવૃત્તિનો ત્યાગ, ઉદારતા, અસંકુચિત (વિશાળ) મન, માતા-પિતા - કલાચાર્ય – જ્ઞાતિવૃદ્ધ, ધર્મદાતાદિ પર ઔચિત્ય, દીન-અંધ-ભિખારી આદિ પર દાનાદિ ઔચિત્ય કરવું તે ઔદાર્ય...૩. दाक्षिण्यं परकृत्येष्वपि योगपरः शुभाशयो ज्ञेयः । गाम्भीर्यधैर्यसचिवो मात्सर्यविघातकृत्परमः ॥४॥
દાક્ષિણ્ય :- બીજાના કાર્યમાં ઉત્સાહયુક્ત, શુભાશય (શુભ અધ્યવસાય) વાલા, ગાંભીર્ય, વૈર્ય (ભયમાં પણ ધીરતા), સ્થિરતા
(૨૦)
(ધર્મનું અંજન કર્મનું મંજન
