________________
પર "
શ્રાવકનાં બાર વ્રતો યાને હતું. જેના ઘરે પારણું કર્યું હોય તે સિવાયના લોકે આણે તેના ઘરે પારણું કર્યું એ ખબર ન પડવાથી પોતાના ઘરમાં આહાર લઈને તેની રાહ જોયા કરતા હતા. તેથી બીજાઓને ખબર પડે એ માટે ઇંદ્રનાગ પ્રત્યે ભક્તિવાળા નગરલેકેએ પરસ્પર મળીને સંકેત કર્યો કે આ મુનિવર કઈને આહાર લે તેણે લોકોને ખબર પડે એ માટે ભેરી વગાડવી, જેથી પારણનું જ્ઞાન થતાં લકે પોતપોતાના કામમાં લાગી જાય. આ પ્રમાણે કાળ પસાર થાય છે.
- હવે એકવાર પુર, પત્તન, ગામ, ખાણ અને નગરોથી વિભૂષિત પૃથ્વી ઉપર વિહાર કરતા શ્રી વર્ધમાનસ્વામી ત્યાં ગુણશીલ ઉદ્યાનમાં પધાર્યા. સૂત્રપોરિસિ અને અર્થ પરિસિ પૂર્ણ થયા પછી ભિક્ષા માટે નીકળતા શ્રી ગૌતમસ્વામીને શ્રી વિરે “અત્યારે અનેષણ છે” એમ કહીને રોક્યા. ગૌતમસ્વામીએ પૂછ્યું: હે સ્વામી! અનેષણાનું કારણ શું છે? સ્વામીએ કહ્યું: હે ગૌતમ! ઇંદ્રનાગનું પારણું છે. હમણાં બધાય લોકે તે કાર્યમાં વ્યાકુલ બનેલા છે. જેથી પ્રમાદી તે લોકો આપે તે પણ અનેષણ કરે. ક્ષણ માત્ર વીતી ગયા પછી ભગવાને કહ્યુંઃ હમણું ભિક્ષા માટે જા, અને તે મુનિને જોઈને આ પ્રમાણે કહેજે, હે અનેકપિડિક ! તને એકપિડિક જેવાને ઈરછે છે. ગૌતમ મુનિ પણ “ઈચ્છ' (= હું ઈચ્છું છું) એમ કહીને નીકળ્યા. માર્ગમાં જતા શ્રી ગૌતમસ્વામીએ તેને આવે છે અને ભગવાને કહ્યું હતું તેમ કહ્યું. તેથી તે ગુસ્સે થઈને બે એક ઘરમાં જ લેતો હું અનેકપિડિક કેવી રીતે? બીજાઓની જેમ હું ભિક્ષા માટે ઘરે ઘરે ફરતે નથી. ક્ષણ પછી શાંત થયેલા તેણે વિચાર્યું કે– હા, મને જેવો કહ્યો તે હું છું. કારણ કે મારા પારણામાં લોકે અનેક ઘરોમાં આહાર તૈયાર કરે છે. આ મુનિવરો પોતાના માટે નહીં કરેલો અને નહીં કરાવેલો આહાર લે છે. માટે હું અનેકપિડિક છું અને આ સાચે જ એકપિડિક છે. એ પ્રમાણે વિચારતા તેને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. પૂર્વે ભણેલું શ્રુત યાદ આવ્યું. દેવતાએ આપેલે સાધુવેશ પહેર્યો. પ્રખ્યાત કીર્તિવાળો તે પ્રત્યેકબુદ્ધ થયો. કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થતાં ઇંદ્રનાગ અધ્યયન કહ્યું, અને બધાં કર્મોને નાશ કરી મેક્ષને પ્રાપ્ત કર્યું. આ પ્રમાણે મિથ્યાત્વના કદાગ્રહનો અભાવરૂપ ગુણથી જેમ ઇંદ્રનાથે સમ્યકત્વ વગેરે ગુણે પ્રાપ્ત કર્યા, તેમ બીજાઓ પણ પામે. [૭]
શ્રુતદેવીની કૃપાથી મિથ્યાત્વનું પાંચમું દ્વાર કહ્યું. હવે કમથી આવેલું મિથ્યાત્વનું ચતનાદ્વાર કહીએ છીએ –
जयणा लहुयागरुई, अम्मडसीसेहिऽदत्तभीएहिं ।
मरणभुवगमकरणं, बंभे कप्पे समुप्पण्णा ॥ ८ ॥ ગાથાથ:- ચેતના એટલે લાઘવ–ગૌરવ. અદત્તાદાનની વિરતિના ભંગથી ભય પામેલા અંબડ પરિવ્રાજકના શિષ્યોએ મરણને સ્વીકાર કર્યો એ મિથ્યાત્વની યતના છે. તેઓ બ્રહ્મલેક કલપમાં ઉત્પન્ન થયા.