Page Text
________________
૨૪
શ્રાવકનાં ખાર ત્રતા યાને વાળા બને છે.’’ અતિશય રસપ્રસરથી યુક્ત એ વિશેષણના અર્થ આ પ્રમાણે છેઃઅતિશયા એટલે વિશેષ અર્થા. પ્રસર એટલે ઘણું. શ્રુત વિશેષ અર્થાંના ઘણા રસથી યુક્ત છે.. મિથ્યાત્વભાવ દૂર થઈ જતાં તેણે ગુરુ પાસે જઈને અંજિલ જોડીને કહ્યું: હું નાથ ! મેં આટલા દિવસ મિથ્યા અભિનિવેશથી નિરક જ દીક્ષા પાળી. આજે હમણાં શ્રુત ભાવનાથી દીક્ષા સમ્યક્ પરિણામને પામી છે. તેથી હે સ્વામી ! આજે મારા ઉપર વિષાદના નાશ કરનારી કૃપા કરીને મને આજે કર્મરૂપી પવ તને તોડવા વાસમાન ભાવ દીક્ષા આપે. પછી ગુરુએ તેને કહ્યું:
તું ધન્ય છે કે જેના હૃદયમાં આટલા દિવસે પણ તીર્થંકરની આજ્ઞા ભાવથી. પરિણમી. આ પ્રમાણે તેની ઉપબૃહણા કરીને ગુરુએ ફરી મહાત્રતા ઉચ્ચરાવ્યા.. સંવેગવાળા બનેલા એણે પણ મહાત્રતાના સમ્યક્ સ્વીકાર કર્યાં. શંકારહિત બનેલા તે ક્રમે કરીને સાધુઓને પૂગત શ્રુતની વાચના આપવા લાગ્યા. આથી તેમની ગાવિંદ-વાચક તરીકે પ્રસિદ્ધિ થઈ અને શ્રેષ્ઠ કીર્તિ ફેલાણી. પૂર્વ યુગ્રહ મિથ્યાત્વમાં ગોવિંદવાચકનું દૃષ્ટાંત કહ્યું. હવે સંસર્ગમાં સારદેશના શ્રાવકનું દૃષ્ટાંત કહીશ.
શ્રાવકનું દૃષ્ટાંત
સૈારાષ્ટ્ર દેશમાં જીવ–અજીવ વગેરે તત્ત્વાના જાણકાર અને જિનધર્મમાં પરાયણ એવા કોઈ શ્રેષ્ઠ શ્રાવક હતા. દેશમાં દુકાળના ઉપદ્રવ થતાં તે એકવાર થાડું ભાતું લઈને ૌદ્ધ સાધુઓની સાથે ઉજજૈનનગરી તરફ ચાલ્યા. તેથી બૌદ્ધ સાધુએએ તેને મોક્ષ માટે બુદ્ધે કહેલા ધના ઉપદેશ આપ્યા. તેણે બૌદ્ધ સાધુઓને આ પ્રમાણે કહ્યું : હું ભિક્ષુકા! બુદ્ધે કહેલા ધર્મજીઠ્ઠા માણસે કહેલા ધની જેમ મેાક્ષસાધક નથી. કારણ કે તે ધમ આપ્તપુરુષે કહ્યો નથી. એકાંત ક્ષણિક વાદ્યની દેશના આપવાના કારણે. બુદ્ધ આપ્ત નથી. કારણ કે “ પદાર્થા એકાંતે ક્ષણિક છે” એ સિદ્ધાંત પ્રત્યક્ષથી બાધિત. છે, અર્થાત્ પદાર્થો એકાંતે ક્ષણિક હાય ( =ક્ષણે ક્ષણે નાશ પામતા હોય) તેવુ... આંખાથી જોવામાં આવતું ન હોવાથી પદાર્થો એકાંતે ક્ષણિક છે એવા બુદ્ધના સિદ્ધાંત પ્રત્યક્ષથી ઘટતા નથી. ૧એકાંત ક્ષણિકત્વમાં પદાર્થોના આધ પણ ન ઘટી શકે. (કારણકે ખીજી જ
૧. બૌદ્ધદર્શીન ક્ષણિકવાદી છે. તે “દરેક પદાર્થી ક્ષણે ક્ષણે નાશ પામે છે” એમ માને છે. કાઈ પ્રશ્ન કરે કે જો ક્ષણે ક્ષણે વસ્તુ નાશ પામે છે તેા એની એ વસ્તુ લાંબા કાળ સુધી કેમ દેખાય છે? એના ઉત્તરમાં તે કહે છે કે એના જેવી જ ખીજી વસ્તુ ક્ષણે ક્ષણે ઉત્પન્ન થાય છે. એથી એક જ વસ્તુ લાંબા કાળ રહે છે એમ આપણને લાગે છે. જૈનદન પણ વસ્તુને સમયે સમયે નાશ પામનારી માને છે, પણ એકાંતે નહિ. દરેક વસ્તુ સમયે સમયે પર્યાયથી નાશ પામે છે અને દ્રવ્યથી સ્થિર રહે છે. આથી જૈનદર્શન અને બૌદ્ધદનમાં એ ભેદ છે કે બૌદ્ધદર્શન એકાંત ( = સર્વથા ) વસ્તુને નાશ માને છે, જ્યારે જૈનદર્શન “ વસ્તુના સર્વથા નાશ નથી થતા, કિંતુ પર્યાયથી નાશ થાય છે’” એમ માને છે.
| SR No. | 022030 |
| Book Title | Shravakna Bbar Vrato Yane Navpad Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Vijaydansuri Jain Gyanmandir ane Paushadhshala Trust |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 498 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |