________________
૩૫૬
શ્રાવકનાં બાર વ્રતે યાને શું કરું? અથવા ક્યાં જાઉં? અથવા ધન વગેરે શું માગું? અથવા કેની સેવા કરું ? હા જાણ્યું, મારે ભાઈ પુંડરીક પૂર્વે જ દીક્ષા લેવાની ભાવનાવાળો હતો, પણ તે વખતે જાતે દીક્ષા લેતા મેં જ તેને રોક્યો. હવે હું દીક્ષા પાલનમાં અસમર્થ છું, તેથી તેની પાસે જ જાઉં. તે જ બંધુસ્નેહથી અને દીક્ષા લેવાની ઈચ્છાથી મારી ઈચ્છાને પૂર્ણ કરશે. આ પ્રસંગે બીજે કઈ મારે જવા એગ્ય નથી. આ પ્રમાણે વિચારીને એકવાર સૂરિએ બીજા ગામમાં જવા વિહાર કર્યો ત્યારે સાધુઓને કહ્યા વિના જ તે પાછળ રહ્યો. બે દિવસ વીતાવીને પુંડરીકિણી નગરી તરફ ગ. કર્મ કરીને ત્યાં આવી પહોંચ્યું.
બીજાઓ તે દુર્ગાનનું કારણ વસંતઋતુને સમય આવતાં થયેલી રમણીયતા જણાવે છે. કારણ કે અમારા પૂજ્યશ્રીએ લખ્યું છે કે, “તેથી, વસંતને સમય આવતાં આમ્રવૃક્ષામાં પુષ્પો આવી ગયાં હતાં, આમ્રવૃક્ષના અંકુરના રસનો અનુભવ કરવાથી આનંદિત મનવાળી કોયલે મધુર ટહુકાર કરી રહી હતી, અતિશય હર્ષને આધીન બનીને ફરી રહેલા નગરના લોકેએ સ્થાને સ્થાને સંગીત મંડળીઓ ગોઠવી હતી, આ વખતે હજાર વર્ષ સુધી દીક્ષાને પાળી હોવા છતાં કંડરીક સંચમથી ચલિત ચિત્તવાળો બનીને રાજ્ય મેળવવા માટે એક જ પુંડરીકિણ નગરીમાં આવ્યો.”
બહાર ઉદ્યાનમાં રહ્યો. અતિશય ઊંચા વૃક્ષના ઉપરના ભાગની શાખામાં પાડ્યાદિ ઉપકરણને લટકાવીને ઉદ્યાનપાલકની પાસે ગયે. તેણે ઉદ્યાનપાલકને કહ્યું પુંડરીકરાજાને મારા આગમનના સમાચાર જણાવીને કહે કે, કંડરીક આપના દર્શનને ઈચ્છે છે, તેથી આપ ઉદ્યાનમાં આવો છો કે કંડરીક અહીં આવે? ઉદ્યાનપાલકે જઈને તેના કહ્યા પ્રમાણે કહ્યું. રાજાએ પૂછયું કંડરીક કેટલા સાધુઓથી યુક્ત છે? તેણે કહ્યુંઃ એકલો છે. તેથી રાજાએ વિચાર્યું એના એકલાનું આગમન સારું નથી. આનાથી તેને પડેલા પરિણામવાળો જ હું જાણું છું. તેથી યોગ્ય થડા જ પરિવારની સાથે તેની પાસે જાઉં. પછી વિચાર્યા પ્રમાણે જ રાજા ગયે. એને સુકોમળ વનસ્પતિકાય ઉપર પલાઠી વાળીને બેઠેલ જે. કંડરીક રાજાને જોઈને પલાઠી છોડીને પગ લાંબા કરીને ત્યાં જ રહ્યો. તેની વિશેષચેષ્ટાથી તેના આંતરિક અભિપ્રાયને જાણીને વિચાર્યું અત્યંત ભાંગેલા વ્રતવાળા તેને હવે બીજું કંઈ પણ કહેવું એગ્ય નથી, કેવળ એને અનુકૂળ જ કહું. આ પ્રમાણે વિચારતા રાજાએ કહ્યું: હે ભદ્ર! મેં તને પહેલાં જ કહ્યું હતું, તે વખતે તે મારું વચન માન્યું નહિ. તેથી હમણું પણ અહીં આવ્યા તે સારું કર્યું. આ રાજ્ય લે. તારે રજોહરણ વગેરે વેશ મને આપ.
પછી રાજાએ વિષયસુખને ઈચ્છતા તેને રાજ્ય ઉપર સ્થા. રાજ્યના અલંકાર ધારણ કરીને કંડરીક રાજા થયે. ભૂખથી પીડાતા શરીરવાળા તેને આ જ (=રાજ્યપ્રાપ્તિ થઈ એ જ) અધિક વિશિષ્ટ ભોજનની પ્રાપ્તિ થઈ. પુંડરીક રાજા તેનું રજોહરણ લઈને