Page Text
________________
૨૭૪
શ્રાવકનાં બાર વ્રતે યાને કામગથી નિવૃત્ત થયા વિના જ મરે તે ક્યાં ઉત્પન્ન થાય? ભગવાને કહ્યુંઃ સાતમી નરકમાં. કેણિકે પૂછ્યું: ક્યાં જઇશ? પ્રભુએ કહ્યું: તું છઠ્ઠી નરકમાં જઈશ. કેણિકે પૂછયું: હું છઠ્ઠી નરકમાં કેમ ઉત્પન્ન થઈશ? (સાતમમાં કેમ નહિ?) પ્રભુએ કહ્યું તું ચક્રવર્તી નથી માટે. કેણિકે પૂછયું શું આ નિયમ છે કે, ચકવર્તીઓ જ સાતમી નરકમાં ઉત્પન્ન થાય? અથવા ચક્રવર્તીઓ સાતમી નરકમાં જ ઉત્પન્ન થાય? અથવા ચક્રવર્તીઓ સાતમી નરમાં ઉત્પન્ન થાય જ? પ્રભુએ કહ્યું: વિષયસુખને નહિ છોડનારા ચકવર્તીઓ સાતમીમાં જ જાય છે. વિષયસુખને છેડનારા ચક્રવર્તીઓ દેવલેકમાં કે મોક્ષમાં જાય છે એ નિયમ છે. કેણિકે પૂછ્યું હું ચકવર્તી કેમ નથી? પ્રભુએ કહ્યું: જેને ચાદ મહારત્નો ઉત્પન્ન થયા હોય, પૂર્વ દિશા વગેરે દિગ્વિજયના ક્રમથી જેણે ભરતક્ષેત્રને છ ખંડ સાધ્યા હોય તે જ ચકવર્તી થાય. તું તેવું નથી. પછી ત્યારથી જ કેણિકે સ્વકલ્પનાથી કૃત્રિમરને ઉત્પન્ન કર્યો. વૈતાઢ્યથી પહેલાના (=દક્ષિણધે ભરતને) ત્રણ ખંડે કઈ પણ રીતે સ્વાધીન કર્યા. વૈતાઢયથી પછીના ભાગમાં રહેલા ત્રણ ખંડેને જીતવા તિમિસા ગુફા પાસે ગયે. ત્યાં કિરિમાલ નામના ગુફા પાલકને કહ્યું: હે કિરિમાલક! હું અશકચંદ્ર નામનો ચક્રવર્તી છું. વૈતાઢયથી પછીના ભાગમાં રહેલા ત્રણ ખંડેને જીતવાની ઈચ્છાથી તિમિસ્રા ગુફાને ઉઘાડું છું, તેથી તું આ ગુફાને ઉઘાડ.
આ પ્રમાણે આદેશ કરાયેલા તેણે કહ્યું આ અવસર્પિણીમાં ભરતથી આરંભી બ્રહ્મદત્ત સુધી બાર ચકવર્તીઓ છે, અને તે બધાય થઈ ગયા છે. તેથી કેણિકે કહ્યું હું તેરમે ચકવર્તી છું. કિરિમાલકે કહ્યુંઃ મૃત્યુને ભજનાર ન થા, સ્વસ્થાને જા. આ અશક્ય આચરણથી તમારું શું પ્રજન છે? અર્થાત્ આનાથી તમારું કેઈ કાર્ય સિદ્ધ થવાનું નથી. આ પ્રમાણે કિરિમાલકે તેને રોક્યો, છતાં તેણે વારંવાર પિતાને આગ્રહ ન છોડ્યો, એટલે ગુસ્સે થયેલા તેણે કેણિકને ગાલમાં થપ્પડ મારીને મારી નાખે. મરીને તે તમપ્રભા નામની છઠ્ઠી નરકમાં ગયે. આ પ્રમાણે દિશાનું પરિમાણ નહિ કરનારાઓને આ લેકમાં જ અનર્થ થાય છે એમ જાણીને નિપુણ પુરુષોએ દિશાનું પરિમાણ કરવામાં પ્રયત્ન કરવો જોઈએ એ પ્રમાણે ગાથાને ભાવાર્થ છે. [૬૯]
હવે ગુણદ્વારને અવસર છે, આથી તેને કહે છે – जह चंडकोसिओ खलु, निरुद्धदिट्ठीमणोवईकाओ। तह अन्नोऽवि सउन्नो, सव्वसुहाणं इहाभागी ॥७॥
ગાથાથ - જેવાનું, (અશુભ) વિચારવાનું, બલવાનું અને ફરવાનું બંધ કરનાર ચંડકૌશિક સર્પ (અથવા દષ્ટિનો નિષેધ (=જોવાનું બંધ) કરનાર ચંડકૌશિક
| SR No. | 022030 |
| Book Title | Shravakna Bbar Vrato Yane Navpad Prakaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajshekharsuri |
| Publisher | Vijaydansuri Jain Gyanmandir ane Paushadhshala Trust |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 498 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |