________________
૧૭૦
શ્રાવકનાં ખાર ત્રતા યાને
શ્રાવકના જે ૪૯ ભાંગા બતાવેલા છે, તેને પચાસગુણા કરવા, અને તેમાં ૪૯ ના પ્રક્ષેપ કરવા. (ર)
આની ભાવના=રીત પહેલાં બતાવી છે તે જ જાણવી.
પાંચ ત્રતાની નવપદેથી સંખ્યા નવાણું હજાર નવસેા નવાણું (૯૯,૯૯૯) થાય. અને પાંચત્રતાની ૪૯ ભાંગાઓથી સંખ્યા એકત્રીસ ક્રાડ, ચાવીસ લાખ નવાણું હજાર, નવસા નવાણું (૩૧,૨૪,૯૯,૯૯૯) થાય. અથવા તા પહેલાં કહેલ એકસ યાગી આદિના ક્રમથી ઉક્ત સખ્યા લાવવી. તે અને સખ્યાના સ્થાપનાક્રમ અનુક્રમે આ પ્રમાણે છેઃ
પા
સયેાગી ભાંગા
૫
૧૦
૧૦
૯
૮૧
૭૨૯
૫૧
૫૯૦૪૯
કુલ ભાંગા
૪૫
૮૧૦
૭૨૯૦
૩૨૮૦૫
૫૯૦૪૯
=૯૯૯૯૯
કુલ ભાંગા
૨૪૫ ૨૪૦૧૦
૧૧૭૬૪૯૦
૨૮૮૨૪૦૦૫
૨૮૨૪૭૫૨૪૯
-૩૧૨૪૯૯૯૯૯
આ પ્રમાણે ખાર ત્રતાના ભાંગાઓની સંખ્યા પણ લાવવી અને એ ભાંગાના ગુણાકાર ખાર વગેરેના જાણવા. કહ્યુ છે કે
बारस छावट्ठीविय वीसहिया दो य पंच नव चउरो । दो नव सत्त य चउ दोन्निं नव य दो नव य सत्तेव पण नव चउरो वीसा, य दोन्नि छावट्ठि बारसेक्को य । सावगभंगाण इमे, सव्वाणं हुंति गुणयारा ||२|| “ આ બે ગાથામાં શ્રાવકના ખાર ત્રતાના એકસંચાગથી ખારસંયેાગ સુધી ભાંગાઆને ગુણવા માટેની ખાર ગુણકરાશિ બતાવેલ છે. તે આ પ્રમાણે :
(૧) ૧૨, (૨) ૮૬, (૩) ૨૨૦, (૪) ૪૯૫, (૫) ૭૯૨, (૬) ૯૨૪, (૭) ૭૯૨, (૮) ૪૯૫, (૯) ૨૨૦, (૧૦). ૮૬, (૧૧) ૧૨, (૧૨) ૧૪
ઉક્ત ક્રમથી ભાંગાનું સ્વરૂપ જાણીને પોતાના સ્વભાવ (=પરિસ્થિતિ) વગેરેની વિચારણાપૂર્વક અસત્યના ત્યાગના સ્વીકાર કરવા જોઇએ. આ પ્રમાણે ( =જાણીને વિચારપૂર્ણાંક) જ ત્રતાના સ્વીકાર થાય.
પ્રશ્ન:- જાણીને વિચારપૂર્વક જ ત્રાના સ્વીકાર કરવા જોઈએ એમ શા માટે
કહેા છે?
પ
૧
પા
સચેાગી ભાંગા
૫
૧૦
૪૯
૨૪૦૧
૧૧૭૬૪૯
૫૭૬૪૮૦૧
૨૮૨૪૭૫૨૪૯
૧૦
૫
૧
ઉત્તર:– કારણકે “જાણીને અને સ્વીકારીને કરવું તે વિકૃતિ છે” એવું વચન હોવાથી પ્રાણાતિપાતવિરમણ વગેરે ત્રતાના સ્વીકારના ઉક્ત સ્વરૂપવાળા વિધિ છે. નિયું - ક્તિકારે પણ કહ્યું છે કે
જે ૧૪૭ ભાંગાઓને સારી રીતે જાણે છે, તે જ પચ્ચક્ખાણ ( કરવા )માં કુશલ છે, બાકીના કુશલ નથી.” [૩૨]
